Trong Bộ luật Hình sự mới nhất năm 2024, việc xử lý các tội phạm về môi trường đang nhận được sự chú ý đặc biệt, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng nghiêm trọng của tình trạng ô nhiễm và suy thoái môi trường. Hãy cùng ACC Đồng Nai tìm hiểu Các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự (Mới 2024) thông qua bài viết dưới đây.
1. Thế nào là tội phạm về môi trường?
Tội phạm về môi trường ám chỉ các hành vi vi phạm quan hệ xã hội liên quan đến bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, cũng như đảm bảo an ninh sinh thái cho cộng đồng. Trong ngữ cảnh này, các đối tượng phạm tội có thể là cá nhân hoặc các tổ chức thương mại, tuân theo quy định của Bộ luật Hình sự hoặc các quy định pháp luật liên quan (đối với các tội phạm cụ thể). Họ thường có những hành vi cố ý gây nguy hiểm cho xã hội và vi phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường.
2. Các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự
Theo Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi và bổ sung vào năm 2017, các tội phạm liên quan đến môi trường được quy định tại Chương XIX, bao gồm 12 điều từ Điều 235 đến Điều 246, thể hiện 12 tội danh cụ thể. Dưới đây là mô tả của hai tội danh:
Tội gây ô nhiễm môi trường (Điều 235):
- Tội này chỉ đạo hành vi gây ô nhiễm môi trường.
- Cá nhân có thể bị phạt tù lên đến 5 năm, trong khi tổ chức thương mại có thể bị đình chỉ vĩnh viễn nếu vi phạm quy định tại Điều 79 của Bộ luật Hình sự.
Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (Điều 236):
- Tội này liên quan đến việc vi phạm các quy định về quản lý chất thải nguy hại.
- Mức phạt tối đa cho tội này là 10 năm tù.
Tội vi phạm quy định về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường (tại Điều 237)
- Liên quan đến vi phạm các quy định về phòng ngừa, ứng phó và khắc phục sự cố môi trường. Cá nhân có thể bị phạt tù lên đến 7 năm, trong khi tổ chức thương mại có thể bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu vi phạm quy định tại Điều 79 của Bộ luật Hình sự.
Tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông (tại Điều 238)
- Liên quan đến vi phạm các quy định về bảo vệ an toàn của công trình thủy lợi, đê điều và biện pháp phòng chống thiên tai cũng như bảo vệ bờ, bãi sông. Cá nhân có thể bị phạt tù lên đến 10 năm, trong khi tổ chức thương mại có thể bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu vi phạm quy định tại Điều 79 của Bộ luật Hình sự.
Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam (tại Điều 239)
- Ám chỉ hành vi đưa chất thải vào lãnh thổ của Việt Nam. Cá nhân có thể bị phạt tù lên đến 10 năm, trong khi tổ chức thương mại có thể bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu vi phạm quy định tại Điều 79 của Bộ luật Hình sự.
3. Các dấu hiệu pháp lý của các tội phạm về môi trường
Tổng quan, các tội phạm về môi trường thường được xác định thông qua 04 yếu tố cơ bản như sau:
Về chủ thể:
Các tội phạm về môi trường có thể do cá nhân hoặc pháp nhân thương mại thực hiện. Trong một số trường hợp, cả những người có chức vụ, quyền hạn cũng có thể là chủ thể của tội.
Đối với cá nhân:
Cá nhân phạm tội phải đủ 16 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hình sự. Họ có thể thực hiện tội một mình hoặc cùng với người khác. Trong trường hợp nhiều người cùng thực hiện tội, họ được coi là đồng phạm theo quy định của Điều 17 Bộ luật Hình sự.
Đối với pháp nhân thương mại:
Pháp nhân thương mại được xác định theo quy định tại Điều 75 Bộ luật Dân sự, có mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận và chia lợi nhuận cho các thành viên. Trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại được quy định tại Điều 75 Bộ luật Hình sự.
Về khách thể:
Các tội phạm về môi trường thường xâm phạm đến sự bền vững và ổn định của môi trường, gây hậu quả nghiêm trọng cho môi trường sinh thái và sức khỏe con người.
Về mặt khách quan:
Hành vi vi phạm có thể bao gồm vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường, gây ô nhiễm môi trường, gây ra dịch bệnh cho con người và động vật, hủy hoại tài nguyên môi trường. Hầu hết các hành vi này thường được thực hiện dưới dạng hành động không phù hợp với pháp luật.
Hậu quả nghiêm trọng là một trong những dấu hiệu quan trọng của các tội phạm về môi trường.
Về mặt chủ quan:
Các tội phạm thường được thực hiện với ý định cố ý, nhận thức về tính chất nguy hiểm và hậu quả của hành vi mình thực hiện. Mặc dù thường không mong muốn nhưng họ có ý thức về hậu quả tiềm ẩn của hành vi của mình.
4. Câu hỏi thường gặp
Ai có thể là chủ thể của các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự mới 2024?
Chủ thể của các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự mới 2024 có thể là cá nhân và pháp nhân thương mại.
Hành vi khách quan của các tội phạm về môi trường được thực hiện như thế nào theo Bộ luật Hình sự mới 2024?
Hành vi khách quan của các tội phạm về môi trường thường bao gồm vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường, gây ô nhiễm môi trường và hủy hoại tài nguyên môi trường, theo quy định của Bộ luật Hình sự mới 2024.
Hậu quả nghiêm trọng là yếu tố quan trọng nào trong các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự mới 2024?
Hậu quả nghiêm trọng là một yếu tố quan trọng trong xác định các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự mới 2024.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Các tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự (Mới 2024). Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.