Khởi kiện hành chính là quyền của cá nhân, tổ chức yêu cầu Tòa án xem xét, giải quyết các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính bị cho là trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Đây là một biện pháp pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ quyền công dân và đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm trong quản lý hành chính nhà nước. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Khởi kiện hành chính là gì?
1. Khởi kiện hành chính là gì?
Khởi kiện vụ án hành chính là quá trình mà cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan nhà nước yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm hại bởi các quyết định hành chính, hành vi hành chính, hoặc quyết định kỷ luật buộc thôi việc.
Theo Khoản 8 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, những người có quyền khởi kiện vụ án hành chính bao gồm cá nhân, cơ quan hoặc tổ chức bị ảnh hưởng bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính. Cụ thể, người khởi kiện là những cá nhân, cơ quan, tổ chức yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án liên quan đến các quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về xử lý vụ việc cạnh tranh, hoặc việc lập danh sách cử tri.
Người bị kiện trong vụ án hành chính là cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có liên quan đến các quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về xử lý vụ việc cạnh tranh hoặc danh sách cử tri, những đối tượng này bị khởi kiện theo yêu cầu của người khởi kiện.
2. Thời hiệu khởi kiện hành chính
Điều 116 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định thời hiệu khởi kiện đối với vụ án hành chính như sau:
- Thời hiệu khởi kiện là 01 năm, tính từ ngày cá nhân, tổ chức nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, hoặc quyết định kỷ luật buộc thôi việc.
- Thời hiệu khởi kiện là 30 ngày, kể từ ngày cá nhân, tổ chức nhận được quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.
- Thời hiệu khởi kiện là từ ngày nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri, hoặc từ ngày kết thúc thời hạn giải quyết khiếu nại mà không nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại, kéo dài đến trước ngày bầu cử 05 ngày.
Trong trường hợp đương sự khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật đến cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, thời hiệu khởi kiện được quy định như sau:
- Thời hiệu khởi kiện là 01 năm, tính từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc lần hai.
- Thời hiệu khởi kiện là 01 năm, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật mà cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền không giải quyết hoặc không có văn bản trả lời cho người khiếu nại.
3. Quyền khởi kiện hành chính
Điều 115 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định về quyền khởi kiện vụ án hành chính như sau:
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc trong trường hợp không đồng ý với quyết định, hành vi đó, hoặc đã khiếu nại với người có thẩm quyền giải quyết, những khiếu nại không được giải quyết trong thời hạn theo quy định của pháp luật, hoặc đã được giải quyết nhưng không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại.
Tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án đối với quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh trong trường hợp không đồng ý với quyết định đó.
Cá nhân có quyền khởi kiện vụ án về danh sách cử tri trong trường hợp đã khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nhưng khiếu nại không được giải quyết trong thời hạn theo quy định của pháp luật, hoặc đã được giải quyết nhưng không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại đó.
Xem thêm: Thông tin về Trung tâm Hành chính công tỉnh Đồng Nai
4. Thủ tục khởi kiện hành chính
Điều 117 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định về thủ tục khởi kiện vụ án hành chính như sau:
Khi khởi kiện vụ án hành chính, cơ quan, tổ chức, cá nhân phải làm đơn khởi kiện theo đúng quy định. Đơn khởi kiện phải có các nội dung cơ bản sau: Ngày, tháng, năm làm đơn; Tòa án yêu cầu giải quyết vụ án hành chính; thông tin liên quan đến người khởi kiện, người bị kiện và các bên có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, bao gồm tên, địa chỉ, số điện thoại, số fax, địa chỉ thư điện tử (nếu có); nội dung quyết định hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, nội dung giải quyết khiếu nại về danh sách cử tri hoặc tóm tắt diễn biến của hành vi hành chính; nội dung quyết định giải quyết khiếu nại (nếu có); yêu cầu đề nghị Tòa án giải quyết; cam đoan về việc không đồng thời khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.
Cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi tố tụng hành chính có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án.
Cá nhân là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, hoặc người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi thì người đại diện hợp pháp của họ có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án.
Cá nhân không biết chữ, không nhìn được, không thể tự mình làm đơn khởi kiện hoặc ký tên, điểm chỉ thì có thể nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện và phải có người có năng lực hành vi tố tụng hành chính đầy đủ làm chứng, ký xác nhận vào đơn khởi kiện.
Cơ quan, tổ chức là người khởi kiện thì người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án.
Xem thêm: Dịch vụ công tỉnh Đồng Nai
5. Câu hỏi thường gặp
Khởi kiện hành chính là việc cá nhân hoặc tổ chức yêu cầu cơ quan nhà nước xem xét lại quyết định hành chính?
Không, khởi kiện hành chính không phải là việc yêu cầu cơ quan nhà nước xem xét lại quyết định, mà là việc đưa vụ việc ra tòa để Tòa án xem xét và giải quyết. Tòa án sẽ có thẩm quyền quyết định có hủy bỏ hay thay đổi quyết định hành chính đó hay không, dựa trên cơ sở pháp luật.
Bất cứ ai cũng có quyền khởi kiện hành chính?
Không hoàn toàn. Để khởi kiện hành chính, cá nhân hoặc tổ chức phải là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trực tiếp đến quyết định hành chính bị khiếu nại. Ngoài ra, phải đáp ứng các điều kiện về thời hiệu khởi kiện và thủ tục khởi kiện theo quy định của pháp luật.
Khởi kiện hành chính chỉ áp dụng cho các quyết định hành chính trái pháp luật?
Không hoàn toàn. Mặc dù khởi kiện hành chính thường được sử dụng khi quyết định hành chính bị cho là trái pháp luật, nhưng nó cũng có thể được sử dụng khi quyết định hành chính đó chưa rõ ràng, chưa hợp lý hoặc chưa đảm bảo quyền lợi của người dân.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Khởi kiện hành chính là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
