Nghiệp vụ kinh tế là những hoạt động cụ thể diễn ra trong quá trình sản xuất, kinh doanh, hoặc quản lý tài chính của một tổ chức, doanh nghiệp. Đây là cơ sở để ghi nhận, phân tích và báo cáo các thông tin tài chính, giúp nhà quản lý đưa ra quyết định hiệu quả. Những nghiệp vụ này phản ánh sự biến động về tài sản, nguồn vốn hoặc doanh thu trong một khoảng thời gian nhất định. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Nghiệp vụ kinh tế là gì?
1. Nghiệp vụ kinh tế là gì?
Theo khoản 15 Điều 3 Luật Kế toán 2015, nghiệp vụ kinh tế, tài chính được hiểu là các hoạt động cụ thể phát sinh trong quá trình hoạt động của đơn vị kế toán, làm thay đổi (tăng hoặc giảm) tài sản và nguồn hình thành tài sản của đơn vị.
2. Khi phát sinh nghiệp vụ kinh tế tài chính có bắt buộc phải lập chứng từ kế toán?
Theo khoản 3 Điều 3 Luật Kế toán 2015, chứng từ kế toán được hiểu là các giấy tờ và vật mang tin dùng để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và đã hoàn thành, đồng thời được sử dụng làm căn cứ để ghi sổ kế toán.
Ngoài ra, Điều 18 của Luật Kế toán 2015 quy định cụ thể về việc lập và lưu trữ chứng từ kế toán như sau:
- Thứ nhất, mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến hoạt động của đơn vị kế toán đều phải được lập chứng từ kế toán. Chứng từ kế toán chỉ được lập duy nhất một lần cho mỗi nghiệp vụ kinh tế, tài chính.
- Thứ hai, chứng từ kế toán phải được lập một cách rõ ràng, đầy đủ, kịp thời và chính xác theo nội dung quy định trên mẫu. Trong trường hợp chưa có mẫu quy định, đơn vị kế toán có thể tự lập chứng từ nhưng vẫn phải đảm bảo đầy đủ các nội dung theo Điều 16 của Luật Kế toán.
- Thứ ba, nội dung trên chứng từ kế toán không được viết tắt, tẩy xóa, sửa chữa; phải viết bằng bút mực, chữ số viết liên tục, không để trống và phần trống phải gạch chéo. Chứng từ bị tẩy xóa hoặc sửa chữa sẽ không có giá trị thanh toán hay ghi sổ kế toán. Nếu viết sai, chứng từ phải được hủy bỏ bằng cách gạch chéo.
- Thứ tư, chứng từ kế toán cần được lập đủ số liên theo quy định. Trong trường hợp phải lập nhiều liên cho một nghiệp vụ, nội dung của các liên phải giống nhau.
- Thứ năm, người lập, người duyệt và những người ký tên trên chứng từ kế toán phải chịu trách nhiệm về nội dung của chứng từ.
Tóm lại, việc lập chứng từ kế toán là yêu cầu bắt buộc đối với các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong hoạt động của đơn vị kế toán, nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và hợp pháp trong công tác kế toán.
3. Doanh nghiệp không lập chứng từ kế toán khi phát sinh nghiệp vụ kinh tế tài chính bị xử phạt như thế nào?
Theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 8 Nghị định 41/2018/NĐ-CP, hành vi không lập chứng từ kế toán khi có nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với cá nhân vi phạm.
Đồng thời, khoản 2 Điều 6 Nghị định 41/2018/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 5 Nghị định 102/2021/NĐ-CP) quy định rằng, trong trường hợp tổ chức có hành vi vi phạm tương tự, mức phạt tiền sẽ bằng 02 lần mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân. Như vậy, nếu doanh nghiệp vi phạm quy định này, mức phạt tiền sẽ từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng.
Bên cạnh việc bị xử phạt hành chính, doanh nghiệp còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. Cụ thể, theo điểm c khoản 4 Điều 8 Nghị định 41/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp sẽ bị buộc phải lập bổ sung các chứng từ kế toán chưa được lập cho các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh.
Những quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật trong công tác kế toán, đồng thời giảm thiểu các sai sót hoặc gian lận có thể xảy ra trong hoạt động tài chính của các tổ chức, cá nhân.
4. Câu hỏi thường gặp
Nghiệp vụ kinh tế chỉ xảy ra trong các doanh nghiệp lớn?
Không, nghiệp vụ kinh tế xảy ra ở mọi cấp độ, từ các doanh nghiệp lớn đến các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, thậm chí cả trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của mỗi cá nhân. Ví dụ: khi bạn mua một chiếc bút ở cửa hàng, đó là một nghiệp vụ kinh tế.
Nghiệp vụ kinh tế chỉ liên quan đến tiền bạc?
Không hoàn toàn. Mặc dù tiền bạc là một yếu tố quan trọng trong nhiều nghiệp vụ kinh tế, nhưng không phải tất cả các nghiệp vụ đều liên quan trực tiếp đến tiền. Ví dụ: việc trao đổi hàng hóa giữa các hộ gia đình cũng là một nghiệp vụ kinh tế.
Mọi hoạt động của con người đều là nghiệp vụ kinh tế?
Không, chỉ những hoạt động có liên quan đến việc sản xuất, trao đổi, phân phối và tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ mới được coi là nghiệp vụ kinh tế. Ví dụ: việc học tập, vui chơi không phải là nghiệp vụ kinh tế.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Nghiệp vụ kinh tế là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
