Hạch toán hộ kinh doanh cá thể là một trong những công cụ quan trọng giúp các chủ hộ kinh doanh quản lý dòng tiền, kiểm soát chi phí và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh. Việc hạch toán đúng cách không chỉ đảm bảo tuân thủ các quy định về thuế và kế toán mà còn hỗ trợ các hộ kinh doanh tối ưu hóa lợi nhuận, phát triển bền vững. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ Hướng dẫn cách hạch toán cho hộ kinh doanh cá thể một cách chi tiết và dễ hiểu.
Hướng dẫn cách hạch toán cho hộ kinh doanh cá thể
Hạch toán hộ kinh doanh cá thể là quá trình ghi chép, theo dõi và báo cáo các hoạt động tài chính của hộ kinh doanh cá thể, nhằm quản lý dòng tiền, doanh thu, chi phí và lợi nhuận phát sinh từ hoạt động kinh doanh. Do tính chất quy mô nhỏ và đơn giản, hộ kinh doanh cá thể thường áp dụng hình thức hạch toán đơn giản, phù hợp với các quy định của pháp luật, nhằm báo cáo nghĩa vụ thuế và quản lý tài chính. Hạch toán hộ kinh doanh cá thể thường tập trung vào các khoản thu nhập, chi phí và thuế phải nộp, giúp chủ hộ kinh doanh có cái nhìn rõ ràng hơn về hiệu quả hoạt động và trách nhiệm tài chính của mình.
2. Cá nhân, hộ kinh doanh nào phải hạch toán
Theo Điều 2 Thông tư 88/2021/TT-BTC, quy định về chế độ hạch toán đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh được áp dụng như sau:
Đối tượng phải thực hiện chế độ hạch toán: Các cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, tức là những hộ kinh doanh có quy mô lớn hoặc đạt các tiêu chí về doanh thu và số lượng lao động ở mức cao nhất của một doanh nghiệp siêu nhỏ, phải nộp thuế theo phương pháp kê khai. Đồng thời, những đối tượng này bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán.
Đối tượng tự nguyện thực hiện chế độ hạch toán: Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh chưa đạt quy mô lớn (không bắt buộc thực hiện chế độ hạch toán và nộp thuế theo phương pháp kê khai) nhưng mong muốn tự nguyện thực hiện chế độ kế toán theo quy định của Thông tư 88/2021/TT-BTC thì vẫn có thể áp dụng.
Do đó, đối với các cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, họ có thể nộp thuế theo phương pháp khoán hoặc theo từng lần phát sinh mà không cần thực hiện chế độ hạch toán.
Theo quy định tại Điều 3 Thông tư số 88/2021/TT-BTC, việc quản lý công tác kế toán của hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh được thực hiện như sau:
Lựa chọn người làm kế toán: Chủ hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh có quyền tự quyết định người thực hiện công việc kế toán. Người làm kế toán phải có hiểu biết về nghiệp vụ kế toán và có thể là người thân trong gia đình (như bố, mẹ, vợ, chồng, con cái hoặc anh, chị, em) hoặc là người được thuê để quản lý các công việc kinh doanh, thủ kho, thủ quỹ, chịu trách nhiệm các hoạt động mua, bán tài sản, đồng thời kiêm nhiệm công tác kế toán cho hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh.
Lựa chọn chế độ kế toán: Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có thể lựa chọn thực hiện chế độ kế toán theo hướng dẫn của Thông tư 88/2021/TT-BTC hoặc áp dụng chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp siêu nhỏ, tùy thuộc vào nhu cầu và đặc điểm của hoạt động sản xuất kinh doanh.
Bảo quản và lưu trữ tài liệu kế toán: Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có thể áp dụng các quy định tại Điều 41 của Luật Kế toán và từ Điều 9 đến Điều 17 Nghị định số 174/2016/NĐ-CP để thực hiện việc bảo quản và lưu trữ tài liệu kế toán. Việc lưu trữ này nhằm đảm bảo phục vụ cho quá trình xác định nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước cũng như công tác quản lý của cơ quan thuế đối với hoạt động của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Như vậy, các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có sự linh hoạt trong việc lựa chọn hình thức kế toán phù hợp và có trách nhiệm bảo quản tài liệu kế toán để đảm bảo minh bạch trong hoạt động kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định.
Theo quy định tại Điều 4 Thông tư 88/2021/TT-BTC, việc lập, lưu trữ và quản lý chứng từ kế toán của hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh phải tuân theo một số nguyên tắc cụ thể như sau:
Nội dung và quy định về chứng từ kế toán: Nội dung chứng từ kế toán, cũng như quy định về lập, lưu trữ và ký chứng từ kế toán của hộ kinh doanh được thực hiện theo Điều 16, Điều 18, và Điều 19 của Luật Kế toán. Hướng dẫn chi tiết về biểu mẫu và phương pháp lập chứng từ kế toán được ban hành kèm theo tại Phụ lục 1 của Thông tư 88/2021/TT-BTC.
Chứng từ kế toán điện tử: Cá nhân và hộ kinh doanh có thể áp dụng các quy định tại Điều 17 và Điều 18 của Luật Kế toán về việc lập và lưu trữ chứng từ kế toán dưới dạng điện tử. Việc này giúp hộ kinh doanh lựa chọn phương thức phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng sử dụng công nghệ trong quản lý và lưu trữ dữ liệu.
Hóa đơn và quy định quản lý hóa đơn: Nội dung, hình thức, trình tự lập, quản lý và sử dụng hóa đơn, bao gồm cả hóa đơn điện tử, của hộ kinh doanh được thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế. Điều này đảm bảo tính thống nhất trong quản lý thuế và hạch toán.
Biểu mẫu chứng từ kế toán áp dụng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh Các biểu mẫu chứng từ kế toán cần thiết được quy định cụ thể tại Thông tư 88/2021/TT-BTC, bao gồm:
Phiếu thu – Mẫu số 01-TT
Phiếu chi – Mẫu số 02-TT
Phiếu nhập – Mẫu số 03-VT
Phiếu xuất – Mẫu số 04-VT
Bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động – Mẫu số 05-LĐTL
Các quy định này giúp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện đúng các nguyên tắc kế toán, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm pháp lý trong việc lưu trữ và quản lý chứng từ kế toán, đồng thời tạo thuận lợi trong quản lý tài chính và nghĩa vụ thuế.
5. Câu hỏi thường gặp
Hộ kinh doanh cá thể có thể tự hạch toán được không?
Có thể, hộ kinh doanh hoàn toàn có thể tự hạch toán, đặc biệt đối với những hộ kinh doanh có quy mô nhỏ. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ đúng quy định pháp luật, việc hạch toán cần phải được thực hiện một cách cẩn thận và có hệ thống. Nếu không tự tin, hộ kinh doanh có thể nhờ đến sự hỗ trợ của các kế toán.
Hộ kinh doanh cá thể có thể sử dụng phần mềm kế toán để hạch toán không?
Có thể, việc sử dụng phần mềm kế toán sẽ giúp hộ kinh doanh quản lý tài chính một cách hiệu quả hơn, tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót. Hiện nay có rất nhiều phần mềm kế toán dành cho hộ kinh doanh cá thể với các tính năng đa dạng và dễ sử dụng.
Hộ kinh doanh cá thể cần nộp báo cáo thuế định kỳ không?
Có, hộ kinh doanh cá thể có nghĩa vụ nộp báo cáo thuế định kỳ theo quy định của pháp luật. Tần suất nộp báo cáo thuế tùy thuộc vào hình thức nộp thuế (kê khai, khấu trừ) và quy định của cơ quan thuế tại địa phương.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã cho quý khách hàng hiểu rõ hơn về Hướng dẫn cách hạch toán hộ kinh doanh cá thể. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
