Quỹ đầu tư phát triển địa phương là một tổ chức tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập bởi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh với mục đích thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương. Quỹ hoạt động không vì lợi nhuận, mà tập trung vào bảo toàn và phát triển vốn thông qua các hoạt động cho vay và đầu tư vào các dự án, lĩnh vực ưu tiên. Quy định tại Nghị định số 147/2020/NĐ-CP, Quỹ có nhiệm vụ huy động vốn và thực hiện các chức năng tài chính nhằm hỗ trợ phát triển bền vững của từng địa phương. Bài viết sau ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Quỹ đầu tư phát triển địa phương là gì?
1. Quỹ đầu tư phát triển địa phương là gì?
Quỹ đầu tư phát triển địa phương là quỹ đầu tư tài chính nhà nước ngoài ngân sách, do Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thành lập. Quỹ này hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, mà chủ yếu nhằm bảo toàn và phát triển vốn, thực hiện chức năng cho vay và đầu tư tại địa phương theo các quy định tại Nghị định. Đồng thời, UBND cấp tỉnh thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với Quỹ.
Quỹ đầu tư phát triển địa phương được coi là một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động độc lập với ngân sách nhà nước. Quỹ có tư cách pháp nhân, có vốn điều lệ, con dấu riêng và được phép mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước cũng như các ngân hàng thương mại hợp pháp tại Việt Nam. Vốn chủ sở hữu của Quỹ bao gồm vốn điều lệ do chủ sở hữu cấp, Quỹ đầu tư phát triển và các nguồn vốn khác của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật. Quỹ này có mục tiêu chính là thực hiện các nhiệm vụ tài chính phát triển địa phương, góp phần vào sự phát triển kinh tế của khu vực.
2. Nguyên tắc và phạm vi hoạt động của quỹ đầu tư phát triển địa phương
Theo Điều 4 Nghị định số 147/2020/NĐ-CP, Quỹ đầu tư phát triển địa phương hoạt động dựa trên các nguyên tắc chính như sau: Quỹ phải tự chủ về tài chính, không vì mục tiêu lợi nhuận và thực hiện bảo toàn và phát triển vốn. Đồng thời, Quỹ hoạt động độc lập với ngân sách nhà nước và chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn điều lệ. Quỹ còn phải đảm bảo thực hiện các hoạt động cho vay, đầu tư đúng đối tượng và điều kiện theo quy định của pháp luật.
Phạm vi hoạt động của Quỹ đầu tư phát triển địa phương bao gồm: huy động vốn trung và dài hạn từ các tổ chức trong và ngoài nước theo các quy định hiện hành; cho vay các dự án thuộc danh mục lĩnh vực đầu tư, cho vay của Quỹ; đầu tư vào các dự án, tổ chức kinh tế, góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của tổ chức kinh tế; ủy thác cho vay, đầu tư; nhận ủy thác quản lý các quỹ tài chính nhà nước tại địa phương, các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước; và thực hiện nghiệp vụ phát hành trái phiếu chính quyền địa phương theo ủy quyền của UBND cấp tỉnh.
Để thành lập Quỹ đầu tư phát triển địa phương, cần đáp ứng ba điều kiện cơ bản theo Điều 6 Nghị định số 147/2020/NĐ-CP: có vốn điều lệ thực tế không thấp hơn 300 tỷ đồng tại thời điểm thành lập; có đề án thành lập được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua; và có dự thảo Điều lệ tổ chức và hoạt động phù hợp với quy định của pháp luật.
Cơ cấu tổ chức của Quỹ đầu tư phát triển địa phương bao gồm Hội đồng quản lý, Ban Kiểm soát, và Ban điều hành, trong đó Ban điều hành bao gồm Giám đốc Quỹ, các Phó Giám đốc Quỹ, Kế toán trưởng và bộ máy giúp việc. Thẩm quyền quyết định các vấn đề về quy hoạch, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật, và các vấn đề liên quan đến người quản lý Quỹ sẽ được thực hiện theo các quy định tại Nghị định và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ.
Xem thêm: Thủ tục thành lập công ty quản lý quỹ đầu tư chi tiết nhất
3. Điều kiện thành lập của quỹ đầu tư phát triển địa phương
Theo quy định tại Nghị định số 147/2020/NĐ-CP, mức vốn điều lệ tối thiểu để thành lập Quỹ đầu tư phát triển địa phương là không thấp hơn 300 tỷ đồng, thay vì 100 tỷ đồng như quy định trước đây. Nếu một Quỹ đầu tư không đáp ứng yêu cầu về vốn điều lệ, trong vòng 03 năm kể từ khi Nghị định có hiệu lực, Quỹ đầu tư đó sẽ bị giải thể.
Điều 43 của Nghị định số 147 cũng quy định các trường hợp cụ thể dẫn đến giải thể Quỹ đầu tư. Cụ thể, nếu Quỹ đầu tư không hoàn thành nhiệm vụ, hoặc có tỷ lệ giá trị dư nợ cho vay và đầu tư (không bao gồm các khoản nhận ủy thác cho vay) trên vốn chủ sở hữu dưới 20% trong 05 năm liên tiếp, hoặc tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay cao hơn 50%, hoặc tỷ lệ các khoản nợ phải thu khó đòi trên tổng số vốn đầu tư vượt quá 80%, hay lũy kế chênh lệch thu – chi âm lớn hơn hoặc bằng 75% số vốn điều lệ thực có của Quỹ trong 05 năm liên tiếp, thì Quỹ đầu tư có thể bị giải thể. Bên cạnh đó, nếu Quỹ đầu tư hoạt động không hiệu quả hoặc không còn cần thiết phải duy trì, theo đánh giá của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Quỹ đó cũng có thể bị giải thể.
Mặc dù các quy định này nhằm nâng cao trách nhiệm của Quỹ đầu tư và các địa phương có Quỹ đầu tư hoạt động, nhưng Nghị định chưa đưa ra biện pháp can thiệp sớm để khôi phục các Quỹ đầu tư trước khi chúng rơi vào nguy cơ bị giải thể. Điều này có sự khác biệt so với các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, trong đó tổ chức tín dụng có thể áp dụng các biện pháp can thiệp sớm hoặc kiểm soát đặc biệt trước khi tiến hành thủ tục phá sản, nhằm bảo vệ hệ thống tài chính và ngăn chặn sự đổ vỡ của tổ chức đó.
4. Hoạt động của quỹ đầu tư phát triển địa phương
Theo quy định của Nghị định số 147/2020/NĐ-CP, Quỹ đầu tư phát triển địa phương phải căn cứ vào chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của địa phương để đề xuất danh mục lĩnh vực đầu tư, cho vay hàng năm hoặc theo từng thời kỳ. Các lĩnh vực này bao gồm giáo dục, y tế, công nghiệp, nông nghiệp, ngư nghiệp, môi trường, năng lượng, nhà ở, văn hóa, du lịch, giao thông, các lĩnh vực khuyến khích xã hội hóa và các lĩnh vực ưu tiên phát triển khác, tùy theo đặc thù và nhu cầu phát triển của từng địa phương. Danh mục này sẽ được UBND cấp tỉnh rà soát, báo cáo và trình Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp tỉnh để thẩm định và thông qua, từ đó UBND cấp tỉnh ban hành quyết định chính thức về danh mục lĩnh vực đầu tư, cho vay của Quỹ.
Về hoạt động huy động vốn, Nghị định cho phép Quỹ đầu tư huy động các nguồn vốn trung và dài hạn từ các tổ chức trong và ngoài nước, thông qua các hình thức như vay vốn, phát hành trái phiếu hoặc các phương thức huy động vốn khác. Mức huy động vốn tối đa được quy định là không vượt quá 06 lần vốn chủ sở hữu của Quỹ tại thời điểm gần nhất. Việc phát hành trái phiếu phải tuân thủ các điều kiện cụ thể như Quỹ đã hoạt động ít nhất 01 năm, có đánh giá hiệu quả hoạt động từ UBND cấp tỉnh, và đảm bảo khả năng trả nợ.
Về hoạt động cho vay, Quỹ đầu tư phát triển địa phương sẽ thẩm định các dự án vay vốn dựa trên khả năng hoàn trả nợ của chủ đầu tư và tính hiệu quả của dự án. Thời hạn cho vay tối đa là 15 năm, tuy nhiên có thể được gia hạn nếu cần thiết và phải được UBND cấp tỉnh phê duyệt. Quỹ cũng có quyền nhận ủy thác quản lý nguồn vốn, cho vay và thu hồi nợ từ các tổ chức trong và ngoài nước, cũng như ủy thác các hoạt động nghiệp vụ cho các tổ chức tín dụng và ngân hàng chính sách. Việc ủy thác phải được thực hiện qua hợp đồng văn bản chính thức.
Xem thêm: Các quỹ đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
6. Câu hỏi thường gặp
Quỹ đầu tư phát triển địa phương chỉ được thành lập ở cấp tỉnh?
Không hoàn toàn. Mặc dù đa số các quỹ được thành lập ở cấp tỉnh, nhưng một số địa phương có quy mô lớn và nhu cầu đầu tư cao có thể thành lập quỹ ở cấp huyện. Tuy nhiên, việc thành lập quỹ ở cấp nào sẽ phụ thuộc vào quy định cụ thể của từng địa phương và pháp luật liên quan.
Quỹ đầu tư phát triển địa phương chỉ được sử dụng để đầu tư vào các dự án hạ tầng?
Không. mặc dù đầu tư vào hạ tầng là một trong những ưu tiên hàng đầu của quỹ, nhưng nguồn vốn này cũng có thể được sử dụng để đầu tư vào các lĩnh vực khác như sản xuất, dịch vụ, nông nghiệp, miễn là các dự án đó góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và mang lại hiệu quả kinh tế.
Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể tiếp cận được nguồn vốn từ quỹ đầu tư phát triển địa phương?
Không, để được tiếp cận nguồn vốn này, doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện nhất định như: có kế hoạch kinh doanh khả thi, có khả năng trả nợ, dự án đầu tư phải phù hợp với định hướng phát triển của địa phương và các tiêu chí khác do quỹ đặt ra.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Quỹ đầu tư phát triển địa phương là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
