Tái cơ cấu doanh nghiệp là gì?

Tái cơ cấu doanh nghiệp là yêu cầu bắt buộc trong nhiều trường hợp để doanh nghiệp duy trì sự tồn tại và phát triển bền vững. Trong môi trường kinh tế ngày nay, các doanh nghiệp cần phải thường xuyên điều chỉnh và thích ứng để đáp ứng yêu cầu thị trường. Tái cơ cấu doanh nghiệp có thể giúp cải thiện hiệu suất, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời giúp doanh nghiệp đối phó với các thách thức từ môi trường kinh tế. Cùng ACC Đồng Nai tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết sau.

1. Tái cơ cấu doanh nghiệp là gì?

Tái cơ cấu doanh nghiệp là một chương trình do Ban Giám đốc lập kế hoạch và kiểm soát nhằm thay đổi quan trọng về phạm vi hoạt động và phương thức kinh doanh của doanh nghiệp. Theo Chuẩn mực số 18 ban hành kèm theo Quyết định 100/2005/QĐ-BTC, tái cơ cấu bao gồm các thay đổi về:

• Phạm vi hoạt động kinh doanh: Việc thay đổi này có thể bao gồm việc doanh nghiệp mở rộng hoặc thu hẹp quy mô hoạt động, bán hoặc chấm dứt một số sản phẩm hoặc dịch vụ không mang lại lợi nhuận, hoặc chuyển đổi hoạt động từ một quốc gia này sang quốc gia khác.
• Phương thức hoạt động kinh doanh: Việc tái cơ cấu có thể bao gồm thay đổi phương thức sản xuất, quản lý, hay chiến lược marketing, và thậm chí là thay đổi cơ cấu bộ máy lãnh đạo.

Mục tiêu của tái cơ cấu là giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn, duy trì được tính bền vững và tăng trưởng trong dài hạn. Quá trình này có thể liên quan đến việc thay đổi các yếu tố cơ bản trong mô hình kinh doanh của doanh nghiệp.

2. Các yếu tố cấu thành tái cơ cấu doanh nghiệp

Tái cơ cấu doanh nghiệp có thể được chia thành các yếu tố sau:

Phạm vi hoạt động kinh doanh

• Bán hoặc chấm dứt dây chuyền sản xuất: Doanh nghiệp có thể quyết định dừng sản xuất một số sản phẩm không mang lại lợi nhuận hoặc không còn phù hợp với nhu cầu thị trường.
• Đóng cửa hoặc chuyển cơ sở kinh doanh: Doanh nghiệp có thể di dời hoặc đóng cửa các cơ sở sản xuất, cửa hàng hoặc trung tâm phân phối nếu không còn hiệu quả về mặt chi phí hay không còn thị trường tiềm năng tại khu vực đó.
• Chuyển hoạt động từ quốc gia này sang quốc gia khác: Các yếu tố như thuế, chi phí lao động và chính sách nhà nước có thể ảnh hưởng đến quyết định của doanh nghiệp trong việc thay đổi địa bàn hoạt động.

Phương thức hoạt động kinh doanh

• Thay đổi cơ cấu bộ máy quản lý: Việc tái cơ cấu có thể bao gồm việc thay đổi mô hình tổ chức, bổ sung các vị trí quản lý mới hoặc loại bỏ các cấp quản lý không cần thiết.
• Tái cơ cấu sản phẩm và dịch vụ: Doanh nghiệp có thể phải thay đổi các dịch vụ hoặc sản phẩm của mình để thích ứng với thị trường mới hoặc tăng trưởng bền vững.

>>>> Xem thêm bài viết: Thi hành án hành chính là gì?

3. Quy trình thực hiện tái cơ cấu doanh nghiệp

Quy trình tái cơ cấu doanh nghiệp bao gồm các bước sau:

• Lập kế hoạch tái cơ cấu: Ban Giám đốc sẽ xây dựng một kế hoạch chi tiết, trong đó xác định rõ các mục tiêu cần đạt được, các thay đổi về cấu trúc tổ chức, các yếu tố tài chính và nhân sự. Kế hoạch này cần có lộ trình cụ thể và các chỉ số đánh giá hiệu quả rõ ràng.
• Thực hiện kế hoạch: Sau khi kế hoạch được phê duyệt, doanh nghiệp bắt đầu triển khai các thay đổi, chẳng hạn như tuyển dụng nhân sự mới, sắp xếp lại các bộ phận trong công ty, và thay đổi các chiến lược kinh doanh. Đây là giai đoạn quan trọng và cần được giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của các thay đổi.
• Đánh giá và theo dõi kết quả: Sau khi tái cơ cấu, doanh nghiệp cần theo dõi các chỉ số tài chính và hoạt động để đánh giá hiệu quả của quá trình. Các số liệu về doanh thu, chi phí, lợi nhuận, và sự hài lòng của khách hàng là những yếu tố quan trọng để đánh giá thành công của quá trình tái cơ cấu.

4. Nghĩa vụ và trách nhiệm khi tiến hành tái cơ cấu doanh nghiệp

Nghĩa vụ liên đới khi tái cơ cấu

• Nghĩa vụ liên đới sẽ phát sinh khi Ban Giám đốc đã lập một kế hoạch tái cơ cấu cụ thể, xác định rõ các thay đổi cần thực hiện, bao gồm việc thay đổi hoạt động kinh doanh, các vị trí bị ảnh hưởng, số lượng nhân viên cần bồi thường, các khoản chi phí cần chi trả và thời gian thực hiện kế hoạch.
• Doanh nghiệp có trách nhiệm thông báo đầy đủ và kịp thời cho các bên liên quan, bao gồm nhân viên và đối tác, về các thay đổi này.

Nghĩa vụ của các bên liên quan

• Ban Giám đốc có trách nhiệm đảm bảo quá trình tái cơ cấu diễn ra đúng lộ trình và đạt được các mục tiêu đề ra.
• Các bộ phận trong doanh nghiệp, như phòng nhân sự, tài chính và marketing, cũng cần phối hợp trong quá trình này để đảm bảo tái cơ cấu được thực hiện hiệu quả.

5. Điều kiện phát sinh nghĩa vụ nợ liên đới trong tái cơ cấu doanh nghiệp

Nghĩa vụ nợ liên đới phát sinh khi kế hoạch tái cơ cấu đã được thực hiện hoặc thông báo đầy đủ cho các bên bị ảnh hưởng. Theo Mục 71, Chuẩn mực số 18, nghĩa vụ này chỉ phát sinh khi doanh nghiệp đã bắt đầu thực hiện kế hoạch hoặc thông báo đầy đủ cho các đối tượng bị ảnh hưởng.

Nếu doanh nghiệp chưa thực hiện kế hoạch nhưng đã có thông báo cho các đối tượng bị ảnh hưởng, nghĩa vụ nợ liên đới sẽ được ghi nhận trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp chưa thực hiện bất kỳ thay đổi nào, nghĩa vụ nợ sẽ không được ghi nhận cho đến khi các bước đầu tiên của kế hoạch tái cơ cấu bắt đầu.

6. Các sự kiện và thỏa thuận tạo ra nghĩa vụ liên đới trong tái cơ cấu

Ngoài quyết định của Ban Giám đốc, nghĩa vụ liên đới còn có thể phát sinh từ các thỏa thuận và sự kiện khác như việc ký kết các hợp đồng thanh toán cho nhân viên khi họ thôi việc, hoặc thỏa thuận với đối tác về việc bán hoặc chuyển nhượng bộ phận kinh doanh. Khi các thỏa thuận này được hoàn tất và thông báo, nghĩa vụ liên đới của doanh nghiệp sẽ rõ ràng hơn.

>>>> Xem thêm bài viết: Năng lực hành vi hành chính là gì?

7. Các ví dụ thực tế về tái cơ cấu doanh nghiệp

Các ví dụ thực tế từ các doanh nghiệp lớn như General Motors, Ford, hay Microsoft cho thấy tái cơ cấu là bước đi chiến lược giúp các doanh nghiệp này duy trì sự cạnh tranh. General Motors, chẳng hạn, đã thực hiện việc bán các mảng không cốt lõi của mình và tái cấu trúc bộ máy lãnh đạo để tập trung vào các sản phẩm chủ lực, qua đó giúp doanh nghiệp này vượt qua khủng hoảng tài chính.

8. Mọi người cùng hỏi

Tái cơ cấu có phải là bước đi bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp không?

Không, tái cơ cấu không phải lúc nào cũng bắt buộc, nhưng nó là lựa chọn hợp lý khi doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, thay đổi thị trường hoặc phương thức hoạt động không còn hiệu quả.

Khi nào doanh nghiệp cần bắt đầu quá trình tái cơ cấu?

Khi doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính, thay đổi thị trường lớn hoặc chiến lược hiện tại không còn phù hợp.

Tái cơ cấu có thể giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn tài chính không?

Có, tái cơ cấu giúp tối ưu hóa chi phí, cải thiện dòng tiền và có thể bán các bộ phận không cốt lõi để lấy vốn.

Tái cơ cấu doanh nghiệp là một quá trình quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, cải thiện cấu trúc tổ chức và duy trì sự bền vững trong môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh. Khi thực hiện tái cơ cấu, doanh nghiệp không chỉ thay đổi về mặt tài chính mà còn về phương thức hoạt động, cơ cấu nhân sự, và chiến lược kinh doanh. Do đó, việc quản lý và triển khai quá trình tái cơ cấu một cách hiệu quả là yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp trong tương lai. Hãy liên hệ ACC Đồng Nai nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào.