Thụ lý vụ án là quá trình Tòa án xem xét, quyết định có tiếp nhận và giải quyết vụ án hay không, sau khi nhận được đơn khởi kiện hoặc yêu cầu của các đương sự. Đây là bước đầu tiên trong thủ tục tố tụng dân sự, đánh dấu sự khởi đầu của một vụ án tại Tòa án. Việc thụ lý vụ án cần căn cứ vào các điều kiện pháp lý, bao gồm thẩm quyền của Tòa án và tính hợp lệ của đơn khởi kiện. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Thụ lý vụ án là gì?
1. Thụ lý vụ án là gì?
Thụ lý vụ án là quá trình bắt đầu tiếp nhận và xem xét một vụ việc để giải quyết. Đối với vụ án dân sự, thụ lý vụ án là việc Tòa án nhận đơn yêu cầu của đương sự, đề nghị xem xét và giải quyết vụ việc nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, pháp nhân. Đối với vụ án hình sự, thụ lý vụ án là việc Tòa án có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ từ Viện Kiểm sát Nhân dân, sau khi có quyết định truy tố bị can cùng bản cáo trạng và các tài liệu chứng cứ liên quan, để tiến hành xem xét và giải quyết vụ án.
2. Thủ tục thụ lý vụ án dân sự
Việc nộp đơn khởi kiện không đồng nghĩa với việc Tòa án nhất định phải thụ lý vụ án. Sau khi nhận được đơn khởi kiện, tùy theo phương thức nộp đơn mà Tòa án sẽ có các thủ tục xử lý khác nhau:
- Nộp đơn trực tiếp tại Tòa án: Bộ phận tiếp nhận đơn sẽ ghi vào sổ nhận đơn và cấp giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện.
- Nộp đơn qua dịch vụ bưu chính: Bộ phận tiếp nhận đơn ghi vào sổ nhận đơn và gửi thông báo nhận đơn cho người khởi kiện trong thời gian 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn.
- Nộp đơn qua hình thức điện tử: Bộ phận tiếp nhận sẽ in bản giấy và ghi vào sổ nhận đơn. Tòa án phải thông báo cho người khởi kiện qua Cổng thông tin điện tử (nếu có). Sau đó, trong 3 ngày làm việc, Chánh án sẽ phân công Thẩm phán xem xét đơn.
Khi thẩm phán tiếp nhận đơn khởi kiện, trong vòng 5 ngày làm việc, họ sẽ xem xét và đưa ra một trong các quyết định: yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện, thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc rút gọn, chuyển đơn sang Tòa án có thẩm quyền, hoặc trả lại đơn khởi kiện.
Nếu đơn khởi kiện không đầy đủ theo yêu cầu của pháp luật, Thẩm phán sẽ yêu cầu người khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn trong thời gian tối đa 1 tháng. Nếu người khởi kiện không sửa đổi theo yêu cầu, Thẩm phán có thể trả lại đơn.
Sau khi nhận đủ đơn và tài liệu, Thẩm phán sẽ xác định tiền tạm ứng án phí, thông báo cho người khởi kiện và yêu cầu nộp tiền trong vòng 7 ngày. Khi người khởi kiện đã nộp tạm ứng án phí hoặc được miễn, Thẩm phán sẽ thụ lý vụ án và ghi vào sổ thụ lý, đồng thời thông báo về việc thụ lý cho các bên liên quan.
3. Thời điểm nào là thời điểm xác định thụ lý vụ án dân sự
Thời điểm thụ lý vụ án có ý nghĩa quan trọng trong quá trình tố tụng và được xác định cụ thể tùy vào từng trường hợp:
- Trường hợp phải nộp tạm ứng án phí: Thời điểm thụ lý vụ án là khi người khởi kiện nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.
- Trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tạm ứng án phí: Thời điểm thụ lý vụ án là khi Tòa án nhận được đơn khởi kiện và các tài liệu, chứng cứ kèm theo.
- Trường hợp vụ án có nhiều yêu cầu (bao gồm yêu cầu phản tố của bị đơn, yêu cầu độc lập của người có quyền, nghĩa vụ liên quan): Thời điểm thụ lý vụ án là khi Tòa án thụ lý yêu cầu cuối cùng trong số các yêu cầu phát sinh.
4. Thông báo về việc thụ lý vụ án dân sự
Thẩm phán có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho đương sự và Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý vụ án trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án. Đối với vụ án do người tiêu dùng khởi kiện, Tòa án cũng phải niêm yết công khai thông tin về việc thụ lý vụ án tại trụ sở Tòa án trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày thụ lý vụ án.
Văn bản thông báo cần có các nội dung chính sau đây:
- Ngày, tháng, năm làm văn bản thông báo.
- Tên và địa chỉ của Tòa án đã thụ lý vụ án.
- Tên, địa chỉ, số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có) của người khởi kiện.
- Những vấn đề cụ thể mà người khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Thủ tục thụ lý vụ án (thủ tục thông thường hoặc thủ tục rút gọn).
- Danh mục tài liệu, chứng cứ mà người khởi kiện nộp kèm theo đơn khởi kiện.
- Thời hạn mà bị đơn và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải nộp ý kiến bằng văn bản cho Tòa án về yêu cầu của người khởi kiện, tài liệu, chứng cứ kèm theo, yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập (nếu có).
- Hậu quả pháp lý nếu bị đơn hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không nộp ý kiến cho Tòa án.
Trong trường hợp nguyên đơn yêu cầu Tòa án hỗ trợ trong việc gửi tài liệu, chứng cứ, Tòa án sẽ gửi cho bị đơn và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bản sao các tài liệu, chứng cứ mà nguyên đơn đã cung cấp.
5. Câu hỏi thường gặp
Bất cứ ai cũng có thể yêu cầu Tòa án thụ lý vụ án?
Không, để Tòa án thụ lý vụ án, người yêu cầu phải có tư cách pháp lý và đơn khởi kiện phải đáp ứng các yêu cầu về hình thức và nội dung theo quy định của pháp luật.
Thụ lý vụ án có nghĩa là Tòa án đã quyết định ai thắng, ai thua?
Không, thụ lý vụ án chỉ là bước khởi đầu. Việc quyết định ai thắng, ai thua sẽ được thực hiện sau khi Tòa án tiến hành xem xét toàn bộ vụ việc, thu thập chứng cứ và đưa ra phán quyết.
Thụ lý vụ án có thể bị từ chối?
Có, Tòa án có thể từ chối thụ lý vụ án trong một số trường hợp, ví dụ như: đơn khởi kiện không hợp lệ, vụ án không thuộc thẩm quyền của Tòa án, hoặc vụ án đã được giải quyết.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Thụ lý vụ án là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
