Trong quá trình giải quyết tranh chấp giữa doanh nghiệp và các bên liên quan, câu hỏi đặt ra là liệu nên khởi kiện chi nhánh hay công ty mẹ? Việc xác định đúng đối tượng khởi kiện sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả vụ việc. Bài viết này sẽ phân tích các yếu tố pháp lý cần xem xét khi quyết định khởi kiện chi nhánh hay công ty mẹ, đồng thời giới thiệu về ACC Đồng Nai – đơn vị tư vấn pháp lý chuyên nghiệp có khả năng hỗ trợ các doanh nghiệp trong các vụ tranh chấp.
Công ty là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân, được thành lập và hoạt động dựa trên các quy định của pháp luật, nhằm mục đích kinh doanh, sản xuất, cung cấp dịch vụ hoặc thực hiện các hoạt động khác để kiếm lợi nhuận. Công ty có quyền và nghĩa vụ pháp lý độc lập, có khả năng ký kết hợp đồng, tham gia tố tụng và chịu trách nhiệm về các hành động của mình.
Công ty có thể có nhiều hình thức tổ chức, chẳng hạn như công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh, v.v. và được quản lý bởi các cơ quan quản lý nội bộ như hội đồng quản trị, giám đốc điều hành, hoặc giám đốc.
1.2. Chi nhánh là gì?
Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của công ty (hay còn gọi là công ty mẹ), không có tư cách pháp nhân độc lập, được thành lập để thực hiện một phần hoặc toàn bộ chức năng của công ty mẹ. Chi nhánh có thể hoạt động dưới tên gọi và đại diện cho công ty mẹ trong các hoạt động kinh doanh, dịch vụ hoặc sản xuất tại các địa phương khác mà không phải thành lập một công ty riêng biệt. Chi nhánh không có tư cách pháp lý độc lập, mà chỉ là một bộ phận của công ty mẹ và không thể đứng ra khởi kiện hay tham gia tố tụng một cách độc lập.
1.3. Mối quan hệ giữa công ty mẹ và chi nhánh
Mối quan hệ giữa công ty mẹ và chi nhánh là mối quan hệ phụ thuộc, trong đó chi nhánh hoạt động dưới sự điều hành, chỉ đạo và giám sát của công ty mẹ. Cụ thể:
Công ty mẹ là chủ thể có tư cách pháp lý độc lập, có quyền sở hữu tài sản, quản lý và điều hành hoạt động của chi nhánh.
Chi nhánh không có tư cách pháp nhân độc lập, không thể tự mình thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý mà phải thông qua công ty mẹ. Chi nhánh chỉ thực hiện một phần công việc hoặc các chức năng mà công ty mẹ giao phó.
Điều hành: Công ty mẹ có quyền điều hành và chỉ đạo chi nhánh thực hiện các công việc theo các mục tiêu chung của công ty. Chi nhánh chỉ có quyền hành động trong phạm vi được ủy quyền và theo chỉ đạo của công ty mẹ.
Trách nhiệm pháp lý: Công ty mẹ chịu trách nhiệm về tất cả các hành động, giao dịch pháp lý của chi nhánh. Chi nhánh không thể tự chịu trách nhiệm độc lập trong các hợp đồng, giao dịch hoặc nghĩa vụ pháp lý mà phải thông qua công ty mẹ.
Mối quan hệ này giúp công ty mẹ mở rộng hoạt động kinh doanh, mở rộng địa bàn mà không cần thành lập một pháp nhân mới, đồng thời giúp chi nhánh thực hiện các nhiệm vụ cụ thể nhằm bảo vệ quyền lợi của công ty mẹ tại những khu vực khác.
2. Khởi kiện chi nhánh hay công ty?
Khi có tranh chấp phát sinh từ các giao dịch với chi nhánh của công ty, câu hỏi thường gặp là liệu nên khởi kiện chi nhánh hay công ty mẹ? Dưới đây là một số điểm cần lưu ý:
Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của công ty, không có tư cách pháp nhân độc lập. Mặc dù chi nhánh có thể ký kết hợp đồng và thực hiện các giao dịch, nhưng công ty mẹ mới là tổ chức chịu trách nhiệm về các hoạt động của chi nhánh. Vì vậy, khi xảy ra tranh chấp, nguyên đơn có thể khởi kiện công ty mẹ thay vì chi nhánh.
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, trong trường hợp tranh chấp phát sinh từ hoạt động của chi nhánh, nguyên đơn có thể yêu cầu tòa án giải quyết vụ việc tại nơi công ty mẹ có trụ sở hoặc nơi chi nhánh hoạt động. Do đó, nguyên đơn có thể lựa chọn tòa án giải quyết vụ án tại một trong hai địa điểm này, tùy theo sự thuận tiện và yêu cầu pháp lý.
Nguyên đơn có thể khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền thuộc nơi công ty mẹ hoặc chi nhánh có hoạt động. Tuy nhiên, về cơ bản, bạn đang khởi kiện công ty mẹ, với chi nhánh là đại diện thực hiện các giao dịch của công ty.
3. Cách thức khởi kiện đúng đối tượng trong các tình huống cụ thể
Xác định đúng đối tượng khởi kiện là rất quan trọng để đảm bảo thẩm quyền tòa án và khả năng thắng kiện. Dưới đây là cách thức khởi kiện trong một số tình huống cụ thể:
Cách thức khởi kiện đúng đối tượng trong các tình huống cụ thể
Tranh chấp với chi nhánh công ty: Khởi kiện chi nhánh tại tòa án nơi chi nhánh có trụ sở. Công ty mẹ vẫn chịu trách nhiệm về hành động của chi nhánh.
Tranh chấp với công ty mẹ: Khởi kiện công ty mẹ tại tòa án nơi công ty có trụ sở.
Tranh chấp giữa hai công ty hoặc với tổ chức/cá nhân: Khởi kiện công ty liên quan tại tòa án có thẩm quyền.
Tranh chấp hợp đồng giữa khách hàng và công ty có chi nhánh: Có thể khởi kiện tại tòa án nơi chi nhánh hoặc công ty mẹ có trụ sở, tùy thuộc vào nơi ký hợp đồng.
Tranh chấp lao động với chi nhánh công ty: Khởi kiện tại tòa án nơi chi nhánh có trụ sở, hoặc nơi công ty mẹ nếu có liên quan đến chính sách của công ty.
Tranh chấp tài sản giữa công ty và đối tác: Khởi kiện công ty hoặc chi nhánh, tùy vào nơi ký kết hợp đồng hoặc nơi tài sản hiện hữu.
Việc xác định đúng đối tượng khởi kiện sẽ giúp vụ án của bạn được xử lý một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.
4. Một số quy định pháp lý liên quan đến việc khởi kiện chi nhánh và công ty
Khi khởi kiện liên quan đến chi nhánh và công ty, có một số quy định pháp lý quan trọng cần lưu ý:
Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của công ty: Theo Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020, chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của công ty, không có tư cách pháp nhân nhưng có thể ký kết hợp đồng và thực hiện các giao dịch trong khuôn khổ hoạt động kinh doanh của công ty. Do đó, chi nhánh có thể ký kết hợp đồng và thực hiện các giao dịch nhưng công ty mẹ vẫn phải chịu trách nhiệm đối với các hành vi của chi nhánh.
Chịu trách nhiệm của công ty: Theo Điều 84 Bộ luật Dân sự 2015, công ty mẹ chịu trách nhiệm đối với các giao dịch mà chi nhánh ký kết, vì chi nhánh không phải là pháp nhân độc lập. Do đó, khi có tranh chấp phát sinh từ hợp đồng mà chi nhánh ký kết, công ty mẹ sẽ là bên bị kiện trong vụ án dân sự.
Thẩm quyền của tòa án trong tranh chấp: Theo Điều 40 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi có tranh chấp phát sinh từ hoạt động của chi nhánh, nguyên đơn có quyền lựa chọn tòa án nơi có trụ sở của công ty hoặc nơi chi nhánh đặt trụ sở để giải quyết vụ án. Điều này giúp nguyên đơn có thể chọn lựa tòa án có thẩm quyền thuận tiện hơn cho việc khởi kiện.
Các phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tòa án: Ngoài việc khởi kiện tại tòa án, các bên có thể giải quyết tranh chấp qua thương lượng hoặc hòa giải. Thương lượng là phương thức đầu tiên được các bên ưu tiên và nhà nước khuyến khích, trong khi hòa giải thông qua bên trung gian (hòa giải viên) là phương thức giúp các bên tìm ra giải pháp chung mà không phải qua thủ tục tố tụng.
Việc nắm vững các quy định này giúp đảm bảo rằng bạn khởi kiện đúng đối tượng và lựa chọn đúng phương thức giải quyết tranh chấp.
5. Vì sao cần xác định rõ đối tượng khởi kiện?
Việc xác định rõ đối tượng khởi kiện là rất quan trọng trong quá trình giải quyết tranh chấp vì những lý do sau:
Đảm bảo thẩm quyền của tòa án: Mỗi đối tượng khởi kiện có thể liên quan đến những tòa án có thẩm quyền khác nhau. Nếu xác định sai đối tượng khởi kiện (chẳng hạn khởi kiện chi nhánh thay vì công ty mẹ), vụ án có thể bị đình chỉ, kéo dài thời gian giải quyết hoặc bị chuyển đến tòa án có thẩm quyền khác. Điều này gây lãng phí thời gian và chi phí cho cả nguyên đơn và tòa án.
Xác định đúng chủ thể có nghĩa vụ pháp lý: Việc khởi kiện đối tượng đúng giúp đảm bảo rằng người hoặc tổ chức có nghĩa vụ thực hiện các trách nhiệm pháp lý (như bồi thường, thực hiện hợp đồng) sẽ phải chịu trách nhiệm và thực hiện các nghĩa vụ này. Ví dụ, trong trường hợp tranh chấp hợp đồng ký với chi nhánh, nếu không xác định đúng đối tượng (công ty hay chi nhánh), công ty mẹ có thể không bị yêu cầu thực hiện nghĩa vụ mặc dù đó là bên có trách nhiệm chính.
Quyết định chính xác phương thức giải quyết: Khi xác định đúng đối tượng khởi kiện, bạn cũng sẽ chọn được phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp. Chẳng hạn, trong một số trường hợp, tranh chấp có thể được giải quyết thông qua hòa giải, trọng tài thay vì tòa án. Nếu đối tượng khởi kiện không rõ ràng, bạn có thể mất cơ hội giải quyết nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.
Tạo thuận lợi cho việc thi hành án: Khi đối tượng khởi kiện đã được xác định rõ ràng, việc thi hành phán quyết cũng sẽ trở nên dễ dàng hơn. Nếu bạn khởi kiện đúng đối tượng, công ty hoặc cá nhân đó sẽ phải thực hiện các nghĩa vụ được quy định trong bản án. Nếu sai đối tượng, bạn có thể gặp khó khăn trong việc thực thi các quyền lợi hợp pháp mà tòa án đã quyết định.
Giảm thiểu rủi ro pháp lý: Khởi kiện đối tượng sai có thể dẫn đến việc mất quyền lợi hợp pháp hoặc khiến bạn phải đối mặt với các yêu cầu bồi thường không chính đáng. Đặc biệt trong các vụ tranh chấp liên quan đến hợp đồng, việc xác định rõ đối tượng có thể giúp tránh tình trạng kiện sai đối tượng và không thể thu hồi được yêu cầu bồi thường.
Như vậy, việc xác định đúng đối tượng khởi kiện là điều kiện tiên quyết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn, đồng thời giúp quá trình tố tụng diễn ra một cách chính xác và hiệu quả.
6.1. Điểm nổi bật của Dịch vụ thành lập chi nhánh tại ACC Đồng Nai
Chuyên nghiệp và kinh nghiệm lâu năm: ACC Đồng Nai sở hữu đội ngũ luật sư và chuyên gia pháp lý có kinh nghiệm vững vàng trong việc tư vấn và hỗ trợ thành lập chi nhánh cho các doanh nghiệp, giúp bạn tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý liên quan và đảm bảo quá trình thành lập diễn ra suôn sẻ.
Tư vấn toàn diện và chi tiết: Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn chi tiết về các thủ tục, quy trình pháp lý, lựa chọn ngành nghề kinh doanh, phạm vi hoạt động của chi nhánh sao cho phù hợp với mục tiêu phát triển của doanh nghiệp.
Tiết kiệm thời gian và chi phí: Với quy trình làm việc hiệu quả, ACC Đồng Nai giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ, cũng như giải quyết nhanh chóng các vấn đề phát sinh trong quá trình thành lập chi nhánh.
Hỗ trợ thủ tục pháp lý trọn gói: Dịch vụ của chúng tôi bao gồm việc soạn thảo hồ sơ, nộp hồ sơ tại cơ quan nhà nước, và nhận kết quả cho bạn, giúp bạn tiết kiệm công sức và đảm bảo hoàn tất thủ tục đúng quy định.
Cam kết bảo mật thông tin: ACC Đồng Nai cam kết bảo mật tuyệt đối các thông tin liên quan đến doanh nghiệp của bạn, đảm bảo sự tin tưởng và an tâm trong quá trình hợp tác.
6.2. Quy trình thực hiện Dịch vụ thành lập chi nhánh tại ACC Đồng Nai
Bước 1: Tiếp nhận thông tin và tư vấn ban đầu Khách hàng cung cấp thông tin về công ty mẹ, mục tiêu và ngành nghề kinh doanh của chi nhánh. Chúng tôi sẽ tư vấn về các yêu cầu pháp lý, thủ tục và giấy tờ cần thiết.
Bước 2: Soạn thảo và chuẩn bị hồ sơ Sau khi nhận đầy đủ thông tin, ACC Đồng Nai sẽ tiến hành soạn thảo hồ sơ thành lập chi nhánh, bao gồm các giấy tờ như Quyết định thành lập chi nhánh, Giấy ủy quyền, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của công ty mẹ và các tài liệu liên quan.
Bước 3: Nộp hồ sơ và hoàn thiện thủ tục ACC Đồng Nai sẽ thay mặt khách hàng nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký kinh doanh, theo dõi tiến trình xử lý và bổ sung các tài liệu cần thiết nếu có yêu cầu từ cơ quan chức năng.
Bước 4: Nhận Giấy chứng nhận hoạt động chi nhánh Sau khi hồ sơ được duyệt, chúng tôi sẽ nhận Giấy chứng nhận hoạt động chi nhánh từ cơ quan nhà nước và bàn giao lại cho khách hàng.
Bước 5: Hỗ trợ các thủ tục liên quan sau thành lập Sau khi chi nhánh được cấp giấy phép hoạt động, ACC Đồng Nai sẽ tiếp tục hỗ trợ khách hàng thực hiện các thủ tục tiếp theo như đăng ký thuế, mở tài khoản ngân hàng và các giấy tờ khác liên quan đến hoạt động của chi nhánh.
Dịch vụ thành lập chi nhánh tại ACC Đồng Nai cam kết mang lại sự tiện lợi, nhanh chóng và đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp lý cho doanh nghiệp của bạn.
7. Mọi người cùng hỏi
Chi nhánh có thể ký kết hợp đồng độc lập không?
Không, chi nhánh không có tư cách pháp nhân độc lập, nên mọi hợp đồng ký kết đều phải thực hiện dưới danh nghĩa và sự ủy quyền của công ty mẹ.
Có thể khởi kiện công ty mẹ nếu chi nhánh vi phạm hợp đồng không?
Có, vì công ty mẹ chịu trách nhiệm pháp lý đối với các hành động và giao dịch của chi nhánh.
Quy trình thành lập chi nhánh mất bao lâu?
Thời gian thành lập chi nhánh phụ thuộc vào việc hoàn thiện hồ sơ và sự xử lý của cơ quan nhà nước, thường dao động từ 7 đến 15 ngày làm việc.
Khởi kiện chi nhánh hay công ty mẹ phụ thuộc vào từng tình huống cụ thể, như đối tượng bị xâm phạm quyền lợi, phạm vi và tính chất của hành vi vi phạm. ACC Đồng Nai, với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm và sự am hiểu sâu sắc về các quy định pháp lý, luôn sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc giải quyết tranh chấp hiệu quả, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng.
