Hành vi thương mại là các hoạt động do thương nhân thực hiện nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, xúc tiến thương mại và các hoạt động khác theo quy định pháp luật. Đây là nền tảng của các giao dịch kinh tế, phản ánh sự tương tác giữa các chủ thể trong thị trường, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Bài viết sau ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Hành vi thương mại là gì?
1. Hành vi thương mại là gì?
Hành vi thương mại là các hoạt động do thương nhân thực hiện nhằm mục đích sinh lợi, được xác định theo quy định của pháp luật thương mại. Những hành vi này bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, xúc tiến thương mại và các hoạt động khác liên quan đến kinh doanh. Hành vi thương mại không chỉ đóng vai trò thúc đẩy giao lưu kinh tế mà còn là nền tảng cho sự phát triển của thị trường và nền kinh tế quốc gia.
2. Quy định chung về hành vi thương mại
Hành vi thương mại được hiểu là những hoạt động do thương nhân thực hiện nhằm mục đích sinh lợi, thường diễn ra trong khuôn khổ các hoạt động thương mại. Để được coi là hành vi thương mại, hoạt động đó cần thỏa mãn hai điều kiện cơ bản:
Thứ nhất, hành vi phải do thương nhân thực hiện. Trong trường hợp cá nhân không phải thương nhân thực hiện hành vi mua bán với thương nhân, chỉ phần hành vi của thương nhân mới được coi là hành vi thương mại. Ví dụ, việc một thương nhân bán hàng cho một công dân là hành vi thương mại, trong khi hành vi mua hàng của công dân đó là hành vi dân sự.
Thứ hai, hành vi phải được thực hiện trong phạm vi hoạt động thương mại của thương nhân. Nếu một thương nhân mua hàng để bán lại nhằm mục đích kinh doanh, đó là hành vi thương mại. Ngược lại, nếu việc mua hàng chỉ nhằm thỏa mãn nhu cầu cá nhân, nó sẽ không được coi là hành vi thương mại.
Theo quy định của Luật Thương mại Việt Nam năm 1997, có 14 loại hành vi thương mại điển hình, bao gồm mua bán hàng hóa, đại diện thương nhân, môi giới thương mại, ủy thác, đại lý, gia công thương mại, đấu giá, đấu thầu, dịch vụ giao nhận, giám định, khuyến mại, quảng cáo, trưng bày, và tổ chức hội chợ, triển lãm thương mại. Tuy nhiên, Pháp lệnh Trọng tài Thương mại năm 2003 mở rộng khái niệm hành vi thương mại, bao gồm cả các lĩnh vực như đầu tư, xây dựng, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, khai thác, và vận chuyển.
Ngày 14/6/2005, Quốc hội khóa XI đã thông qua Luật Thương mại năm 2005, có hiệu lực từ ngày 01/01/2006. Theo đó, thuật ngữ “hành vi thương mại” được thay thế bằng “hoạt động thương mại” nhằm phản ánh một cách toàn diện và linh hoạt hơn các hoạt động kinh doanh của thương nhân trong bối cảnh phát triển kinh tế và hội nhập.
3. Đặc điểm của hành vi thương mại
Hành vi thương mại là một hình thức hành vi pháp lý, chủ yếu xuất hiện trong hoạt động kinh doanh nhằm mục đích sinh lợi. Theo GS.TSKH. Đào Trí Úc, hành vi thương mại là biểu hiện cụ thể của hành vi dân sự, nhưng nó có sự khác biệt rõ rệt so với hành vi dân sự.
Hành vi thương mại có những đặc điểm cơ bản:
- Thời điểm và tính ổn định: Hành vi dân sự xuất hiện sớm hơn và ổn định hơn, trong khi hành vi thương mại phát sinh khi xã hội phân công lao động và phát triển kinh tế. Quan hệ thương mại dễ thay đổi hơn, chịu tác động nhiều từ biến động kinh tế, chính trị và xã hội.
- Mục đích sinh lợi: Hành vi thương mại luôn diễn ra trên thị trường và mục đích chính là sinh lợi, khác biệt so với hành vi dân sự, nơi không nhằm mục đích kiếm lời.
- Mang tính nghề nghiệp: Hành vi thương mại thực hiện bởi thương nhân một cách chuyên nghiệp và thường xuyên, khác với các hành vi dân sự không gắn liền với nghề nghiệp của cá nhân.
Ngoài ra, hành vi thương mại chịu sự tác động của Nhà nước qua các quy định pháp lý, như yêu cầu đăng ký kinh doanh và nghĩa vụ thuế. Do đó, mối quan hệ giữa hành vi dân sự và hành vi thương mại có thể hiểu là mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng, trong đó hành vi dân sự là cái chung, còn hành vi thương mại là cái riêng, với những đặc điểm và quy định riêng biệt.
4. Câu hỏi thường gặp
Mọi hành vi mua bán đều là hành vi thương mại?
Không hoàn toàn. Hành vi mua bán là một phần của hành vi thương mại, nhưng không phải tất cả. Hành vi thương mại bao gồm nhiều hoạt động phức tạp hơn, như đầu tư, môi giới, đại lý, đấu giá… Miễn là hành vi đó liên quan đến việc trao đổi hàng hóa, dịch vụ nhằm mục đích kinh doanh thì đều có thể xem là hành vi thương mại.
Chỉ có doanh nghiệp mới thực hiện hành vi thương mại?
Không, mặc dù doanh nghiệp là chủ thể chính thực hiện hành vi thương mại, nhưng cá nhân cũng có thể thực hiện hành vi thương mại trong một số trường hợp. Ví dụ: một người nông dân bán sản phẩm nông nghiệp tự trồng, một người thợ thủ công bán sản phẩm thủ công tự làm…
Hành vi thương mại chỉ xảy ra trong môi trường kinh doanh?
Không, hành vi thương mại có thể xảy ra trong nhiều môi trường khác nhau, không chỉ giới hạn trong môi trường kinh doanh truyền thống. Ví dụ: bán hàng online, kinh doanh trên mạng xã hội, thương mại điện tử…
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Hành vi thương mại là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
