Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là một trong những loại thuế quan trọng mà các doanh nghiệp phải tuân thủ trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây là một loại thuế trực thu, được tính trên lợi nhuận chịu thuế của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi các khoản chi phí hợp lý. Việc hiểu rõ về thuế thu nhập hiện hành là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là trong công tác kế toán và báo cáo thuế. Thông qua bài viết này, cùng ACC Đồng Nai tìm hiểu một cách chi tiết về thuế thu nhập hiện hành theo quy định của Chuẩn mực kế toán số 17 và các nguyên tắc liên quan.
1. Thuế thu nhập hiện hành là gì?
Thuế thu nhập hiện hành được quy định tại Chuẩn mực kế toán số 17, Hệ thống Chuẩn mực kế toán ban hành theo Quyết định 12/2005/QĐ-BTC. Cụ thể, thuế thu nhập hiện hành là số thuế thu nhập doanh nghiệp mà một doanh nghiệp phải nộp (hoặc thu hồi được) trong kỳ báo cáo, dựa trên thu nhập chịu thuế và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của năm hiện hành.
Thuế thu nhập hiện hành là số thuế phải nộp (hoặc thu hồi được) tính trên thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, được xác định theo mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của năm hiện hành.
Đây là khoản thuế doanh nghiệp phải trả cho cơ quan thuế trong kỳ kế toán dựa trên các quy định của pháp luật thuế hiện hành.
2. Cách xác định thuế thu nhập hiện hành
Việc xác định thuế thu nhập hiện hành không phải là một công việc đơn giản mà yêu cầu sự chính xác và tuân thủ các quy định pháp lý về thuế. Cách xác định thuế thu nhập hiện hành bao gồm các bước và yếu tố quan trọng sau:
Thuế thu nhập hiện hành phải nộp được tính bằng cách áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp trong năm hiện hành. Thu nhập chịu thuế là số tiền doanh nghiệp thu được sau khi đã trừ đi các khoản chi phí hợp lý, như chi phí sản xuất, chi phí nhân công, chi phí marketing, v.v.
Ví dụ: Một doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế là 1 tỷ đồng và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%, thì số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp sẽ là:
1.000.000.000 × 20% = 200.000.000 đồng.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc xác định thuế thu nhập hiện hành bao gồm:
- Thu nhập chịu thuế: Đây là yếu tố quan trọng nhất, vì thuế thu nhập phải nộp được tính trên cơ sở thu nhập chịu thuế trong kỳ báo cáo.
- Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp: Thuế suất này có thể thay đổi tùy thuộc vào mức thu nhập và loại hình doanh nghiệp. Theo quy định hiện hành, thuế suất phổ biến là 20%, tuy nhiên, có thể có sự điều chỉnh tùy vào chính sách của từng quốc gia hoặc các ưu đãi thuế đặc biệt cho một số ngành nghề.
>>>> Xem thêm bài viết: Thuế vãng lai ngoại tỉnh là gì?
3. Thuế thu nhập hiện hành và mối quan hệ với thuế thu nhập hoãn lại
Thuế thu nhập hoãn lại là khoản thuế mà doanh nghiệp sẽ phải nộp trong tương lai liên quan đến các chênh lệch tạm thời giữa kế toán tài chính và thuế thu nhập doanh nghiệp. Sự khác biệt này có thể phát sinh do các khoản chi phí hoặc doanh thu chưa được ghi nhận theo luật thuế nhưng đã được ghi nhận trong báo cáo tài chính.
Mối quan hệ giữa thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại:
- Thuế thu nhập hiện hành là khoản thuế doanh nghiệp phải nộp trong kỳ báo cáo, dựa trên các quy định thuế của năm hiện hành.
- Thuế thu nhập hoãn lại là khoản thuế doanh nghiệp phải nộp trong tương lai, tính trên các khoản chênh lệch tạm thời giữa các khoản thu nhập và chi phí trong báo cáo tài chính và các khoản thu nhập và chi phí theo quy định của pháp luật thuế.
Khi xác định nghĩa vụ thuế, doanh nghiệp cần phân biệt rõ giữa thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại để có kế hoạch tài chính chính xác.
4. Bù trừ thuế thu nhập hiện hành
Trong trường hợp doanh nghiệp có các khoản tài sản thuế thu nhập hiện hành và nợ phải trả thuế thu nhập hiện hành, doanh nghiệp chỉ được phép bù trừ các khoản này khi đáp ứng các điều kiện nhất định. Điều này đảm bảo tính hợp lý và chính xác trong việc báo cáo và thanh toán thuế.
Theo Chuẩn mực kế toán số 17, doanh nghiệp chỉ được bù trừ tài sản thuế thu nhập hiện hành và nợ phải trả thuế thu nhập hiện hành khi:
- Có quyền hợp pháp để bù trừ các khoản đã được ghi nhận trong báo cáo tài chính.
- Dự định thanh toán trên cơ sở thuần hoặc thu hồi tài sản đồng thời với thanh toán nợ thuế trong kỳ tới.
Doanh nghiệp cũng có thể bù trừ tài sản thuế thu nhập hoãn lại và thuế thu nhập hoãn lại phải trả khi:
- Có quyền hợp pháp để thực hiện việc bù trừ giữa tài sản thuế thu nhập hiện hành và nợ phải trả thuế thu nhập hiện hành.
- Các khoản tài sản thuế thu nhập hoãn lại và thuế thu nhập hoãn lại phải trả liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp được quản lý bởi cùng một cơ quan thuế.
>>>> Xem thêm bài viết: Tờ khai thuế tiếng Anh là gì?
5. Ví dụ minh họa
Doanh nghiệp A có thu nhập chịu thuế trong năm là 2 tỷ đồng, và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp sẽ được tính như sau:
2,000,000,000×20%=400,000,000 đồng
Doanh nghiệp B có một khoản tài sản thuế thu nhập hiện hành là 50 triệu đồng và nợ phải trả thuế thu nhập hiện hành là 30 triệu đồng. Nếu doanh nghiệp có quyền hợp pháp để bù trừ và dự định thanh toán đồng thời các khoản này trong kỳ tới, thì doanh nghiệp có thể bù trừ tài sản và nợ thuế thu nhập hiện hành.
6. Lợi ích của việc quản lý thuế thu nhập hiện hành
Việc quản lý thuế thu nhập hiện hành một cách chính xác mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp:
- Đảm bảo tính chính xác trong báo cáo tài chính và kê khai thuế, giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định pháp luật.
- Giảm thiểu rủi ro pháp lý và tài chính, vì việc kê khai sai hoặc chậm nộp thuế có thể dẫn đến phạt tiền hoặc các hình thức xử lý khác từ cơ quan thuế.
7. Mọi người cùng hỏi
Doanh nghiệp có thể bù trừ thuế thu nhập hiện hành khi nào?
Doanh nghiệp chỉ được bù trừ thuế thu nhập hiện hành khi có quyền hợp pháp để bù trừ và dự định thanh toán hoặc thu hồi tài sản đồng thời với thanh toán nợ thuế.
Thuế thu nhập hoãn lại là gì?
Thuế thu nhập hoãn lại là khoản thuế doanh nghiệp sẽ phải nộp trong tương lai, liên quan đến các chênh lệch tạm thời giữa thu nhập và chi phí theo kế toán và thuế.
Thuế thu nhập hiện hành có thể thay đổi không?
Thuế thu nhập hiện hành có thể thay đổi nếu có sự điều chỉnh về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc thay đổi trong các quy định pháp lý về thuế.
Bài viết trên ACC Đồng Nai đã cung cấp cái nhìn chi tiết và toàn diện về thuế thu nhập hiện hành, từ khái niệm, cách xác định cho đến các quy định về bù trừ thuế. Việc hiểu rõ các quy định này sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ tốt hơn các nghĩa vụ thuế mà còn quản lý tài chính hiệu quả hơn.
