Sản phẩm OCOP là gì? Tiêu chí quan trọng về OCOP

Sản phẩm OCOP (One Commune One Product) là những sản phẩm đặc sản của mỗi xã, huyện trên khắp Việt Nam. Đây không chỉ là những sản phẩm mang giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là nguồn thu nhập quan trọng cho người dân nơi địa phương. Tiêu chí đánh giá và xác định OCOP không chỉ đơn thuần là về chất lượng sản phẩm mà còn liên quan đến các yếu tố văn hóa, môi trường, và phát triển kinh tế xã hội. Trong bài viết này, ACC Đồng Nai sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về “Sản phẩm OCOP là gì? Tiêu chí quan trọng về OCOP“.

1. Sản phẩm OCOP (One Commune one product) là gì? 

OCOP (One Commune one product). Theo nghĩa tiếng Việt mỗi xã (phường) có một sản phẩm. Cụ thể hơn là phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh các sản phẩm truyền thống, có lợi thế ở nông thôn.

Sản phẩm OCOP là sản phẩm đặc trưng, truyền thống gắn với cộng đồng địa phương thuộc 6 nhóm sản phẩm:

• Thực phẩm: Thực phẩm tươi sống, sơ chế, thô, Thực phẩm chế biến, chè, gia vị, cao cao, cà phê.
• Đồ uống: Đồ uống có cồn và không cồn.
• Thảo dược: Là sản phẩm có thành phần đến từ cây dược liệu.
• Vải và may mặc: Là các sản phẩm được làm từ bông, sợi.
• Quà lưu niệm – Nội thất – Trang trí: Sản phẩm từ gỗ, sợi, dệt may, kim loại, mê tre, gốm, sứ,… làm đồ lưu niệm, gia dụng.
• Dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch: Các sản phẩm về dịch vụ tham quan, nghỉ dưỡng, du lịch, giải trí, nghiên cứu, học tập,…

2. Tiêu chí quan trọng về OCOP

Tiêu chí công nhận sản phẩm OCOP

Tiêu chí để một sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP được Chính phủ quy định rõ tại Quyết định 148/QĐ-TTg như sau:

Phần A: Nhóm các tiêu chí đánh giá về sản phẩm và sức mạnh cộng đồng (40 điểm)

• Tổ chức sản xuất: phải sử dụng nguyên liệu và lao động địa phương; gia tăng giá trị sản phẩm theo hướng sản phẩm chế biến, chế biến sâu; mở rộng quy mô sản xuất và liên kết theo chuỗi giá trị; đảm bảo bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất.

• Phát triển sản phẩm: sản phẩm được phát triển dựa theo truyền thống địa phương

• Sức mạnh cộng đồng: khuyến khích sản xuất theo mô hình chung như hợp tác xã; khuyến khích sử dụng lao động địa phương; tổ chức kinh doanh hiệu quả và minh bạch

Phần B: Nhóm tiêu chí đánh giá về khả năng tiếp thị (25 điểm)

• Tiếp thị: khuyến khích có kênh phân phối sản phẩm từ địa phương tới quốc tế; có chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến; các hoạt động quảng bá được tổ chức một cách chuyên nghiệp với tần suất thường xuyên để tăng hiệu quả quảng bá sản phẩm.

• Câu chuyện về sản phẩm: khuyến khích câu chuyện về sản phẩm hoàn chỉnh, trình bày bài bản, ấn tượng đặc sắc, mang sắc thái của địa phương

Phần C: Nhóm tiêu chí đánh giá về chất lượng sản phẩm (35 điểm)

• Cảm quan, dinh dưỡng, tính độc đáo: đạt chuẩn chất lượng theo yêu cầu của từng loại sản phẩm

• Tiêu chuẩn sản phẩm: sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn và công bố theo quy định của pháp luật

• Khả năng xuất khẩu: khuyến khích các sản phẩm đạt chuẩn chất lượng quốc tế

Phân hạng sản phẩm

Sản phẩm sau khi được đánh giá theo Bộ tiêu chí OCOP sẽ được phân thành 05 hạng:

• Hạng 5 sao(90-100 điểm): sản phẩm đặc trưng có tiêu chuẩn chất lượng cao, đạt điều kiện để xuất khẩu

• Hạng 4 sao (70-90 điểm): sản phẩm đặc trưng, đảm bảo yêu cầu chất lượng, có khả năng tiếp cận thị trường tốt, tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 5 sao

• Hạng 3 sao (50-70 điểm): sản phẩm đặc thù, có lượng tiêu thụ ổn định, tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 4 sao

• Hạng 2 sao (30-50 điểm): sản phẩm đang bắt đầu hình thành chất lượng cụ thể, có tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 3 sao

• Hạng 1 sao (1-30 điểm): sản phẩm sơ khai, chưa được đưa vào tiêu thụ rộng rãi, có tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 2 sao

3. Lý do khách hàng quan tâm đến sản phẩm OCOP là gì?

Các sản phẩm của chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” nhận được nhiều sự quan tâm cũng như chú ý hơn của khách hàng. Có thể kể đến những nguyên nhân nên quan tâm đến sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP như:

• Tất cả các sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 4 sao đều có các chứng chỉ quan trọng như VietGap, ISO… Việc xếp hạng sao sản phẩm đã trải qua nhiều cơ quan đánh giá cùng các ban ngành chuyên môn. Cùng với đó là ý kiến đánh giá của đại diện tỉnh.
• Các sản phẩm OCOP được đánh giá kỹ lưỡng, chuyên nghiệp trên nhiều phương diện. Hội đồng thẩm định gồm các chuyên gia trong các lĩnh vực liên quan như y tế, môi trường,… Bên cạnh đó, việc đánh giá cũng trải qua nhiều cấp độ khác nhau, cụ thể từ cấp huyện lên tỉnh rồi lên trung ương.
• Sản phẩm OCOP được đầu tư, chú trọng về nhiều mặt không chỉ chất lượng mà bao bì mà hình dáng của sản phẩm cũng được đặc biệt quan tâm. Sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3-4 sao của tỉnh được nâng cao về chất lượng, đa dạng về mẫu mã, bao bì, đảm bảo các điều kiện, quy định về tem, nhãn và truy xuất nguồn gốc.
• Sau khi đạt hạng sao, sản phẩm thuộc quyền quản lý của cơ quan OCOP cấp tỉnh, sản phẩm 4 sao sẽ được quản lý, kiểm định và bảo trì bởi cơ quan trung ương. Một sản phẩm OCOP được duyệt qua số sao nhận được thể hiện sự đầu tư, tập trung trong các công đoạn. Từ nguyên liệu đầu vào, chế biến, bảo quản đến đầu ra.

4. Lợi ích của việc tham gia và tuân thủ tiêu chuẩn OCOP

Việc triển khai thành công chương trình OCOP mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển kinh tế – xã hội. Ngoài ra, các địa phương, đơn vị sản xuất đạt tiêu chuẩn OCOP sẽ có nhiều lợi ích.

Đối với sự phát triển kinh tế – xã hội

Việc tuân thủ tiêu chuẩn OCOP tạo ra một hướng đi mới hiện đại và hiệu quả hơn trong sản xuất và kinh doanh các sản phẩm truyền thống. Không chỉ vậy, những mặt hàng này còn có cơ hội vươn ra thị trường rộng lớn. Điều này sẽ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.

Đối với nhà sản xuất

Nếu chương trình được triển khai thành công, người dân sẽ có việc làm. Khi thu nhập được cải thiện, mức sống của người dân ở khu vực nông thôn cũng được cải thiện. Ngoài ra, chương trình OCOP còn góp phần chuyển đổi tập quán sản xuất nông nghiệp lạc hậu sang nền kinh tế thị trường.

Đối với địa phương

Mỗi xã, mỗi huyện việc phát triển sản phẩm OCOP tạo cơ hội việc làm cho người dân nông thôn cũng ngày càng nhiều. Do đó làm giảm số người từ nông thôn lên thành phố tìm việc. Ngoài ra, chương trình còn góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đây là yếu tố cần thiết để phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

5. Hồ sơ và quy trình thẩm định sản phẩm OCOP là gì?

Chuẩn bị hồ sơ đánh giá sản phẩm OCOP:

• Phiếu đăng ký ý tưởng sản phẩm, đăng ký sản phẩm;
• Mẫu phương án kinh doanh và phương án kinh doanh sản phẩm;
• Mẫu của sản phẩm.
• Trình bày cơ cấu tổ chức theo mẫu đính kèm;
• Bản sao công chứng, chứng minh hoạt động kinh doanh hợp pháp (đối với đơn vị/cá nhân có đăng ký kinh doanh);
• Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;

Quy trình đánh giá sản phẩm OCOP:

• Công tác giám định cấp huyện;
• Đánh giá cấp tỉnh;
• Công tác đánh giá ở cấp trung ương;

Ở mỗi cấp lãnh đạo sẽ thành lập hội đồng đánh giá gồm các cán bộ, bộ phận liên quan và mức độ đánh giá sẽ tăng dần, đảm bảo các tiêu chí cùng với yêu cầu khắt khe đối với từng sản phẩm.

Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về “Sản phẩm OCOP là gì? Tiêu chí quan trọng về OCOP“. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.