Cùng ACC Đồng Nai, chúng ta sẽ tìm hiểu một vấn đề pháp lý quan trọng liên quan đến hoạt động của chi nhánh doanh nghiệp: "Chi nhánh có được ký hợp đồng lao động không?". Đây là câu hỏi được nhiều doanh nghiệp quan tâm khi mở rộng quy mô hoạt động. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về quy định pháp luật hiện hành, giúp bạn hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của chi nhánh trong việc tuyển dụng lao động. Hãy cùng khám phá để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa hoạt động doanh nghiệp.
Trước khi đi sâu vào câu trả lời, cần hiểu rõ bản chất pháp lý của chi nhánh và các quy định liên quan đến việc ký kết hợp đồng lao động. Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, hoạt động theo sự ủy quyền của công ty mẹ. Dưới đây, chúng ta sẽ phân tích chi tiết quyền hạn của chi nhánh trong việc ký hợp đồng lao động dựa trên các văn bản pháp luật Việt Nam hiện hành.
Theo quy định tại Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020, chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, không có tư cách pháp nhân độc lập. Tuy nhiên, chi nhánh được phép thực hiện một số chức năng kinh doanh và quản lý nhân sự theo ủy quyền của công ty mẹ. Trong trường hợp được công ty mẹ ủy quyền, chi nhánh có thể ký hợp đồng lao động với người lao động để đáp ứng nhu cầu hoạt động tại địa phương. Điều này thường được quy định rõ trong giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh hoặc văn bản ủy quyền nội bộ. Tuy nhiên, trách nhiệm pháp lý cuối cùng vẫn thuộc về công ty mẹ, bao gồm các nghĩa vụ về lương, bảo hiểm xã hội và các quyền lợi khác của người lao động.
Một điểm đáng lưu ý là hợp đồng lao động do chi nhánh ký kết phải tuân thủ các quy định của Bộ luật Lao động 2019. Ví dụ, hợp đồng cần đảm bảo các nội dung bắt buộc như công việc, lương, thời gian làm việc, và các điều khoản về chấm dứt hợp đồng. Ngoài ra, chi nhánh cần đăng ký thang bảng lương và thực hiện các nghĩa vụ về bảo hiểm xã hội cho người lao động tại cơ quan quản lý địa phương. Việc này đảm bảo quyền lợi của người lao động và tránh các rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.
Trong thực tế, không phải chi nhánh nào cũng được ủy quyền ký hợp đồng lao động. Một số công ty mẹ lựa chọn quản lý tập trung, yêu cầu tất cả hợp đồng lao động được ký trực tiếp bởi trụ sở chính. Điều này phụ thuộc vào mô hình quản trị và chiến lược nhân sự của doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng phạm vi ủy quyền cho chi nhánh để đảm bảo tính thống nhất và tuân thủ pháp luật.
2. Quy trình ký hợp đồng lao động tại chi nhánh
Để chi nhánh có thể ký hợp đồng lao động một cách hợp pháp, doanh nghiệp cần thực hiện một số bước cụ thể. Dưới đây là quy trình chi tiết, được xây dựng dựa trên các quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng.
Bước 1: Xác định phạm vi ủy quyền của chi nhánh Trước khi chi nhánh tiến hành ký hợp đồng lao động, công ty mẹ cần ban hành văn bản ủy quyền rõ ràng. Văn bản này nên nêu cụ thể chi nhánh được phép thực hiện các hoạt động nhân sự, bao gồm tuyển dụng, ký hợp đồng lao động và quản lý người lao động. Theo Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020, phạm vi hoạt động của chi nhánh phải được đăng ký với cơ quan quản lý và ghi rõ trong giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh. Việc xác định phạm vi ủy quyền giúp tránh các tranh chấp pháp lý sau này, đồng thời đảm bảo tính minh bạch trong quản lý nhân sự.
Bước 2: Soạn thảo và ký kết hợp đồng lao động Sau khi được ủy quyền, chi nhánh có thể tiến hành tuyển dụng và soạn thảo hợp đồng lao động. Hợp đồng cần tuân thủ các quy định tại Điều 13 đến Điều 15 Bộ luật Lao động 2019, bao gồm các nội dung bắt buộc như thông tin về người lao động, công việc, mức lương, thời hạn hợp đồng, và các quyền lợi bảo hiểm. Chi nhánh cũng cần đảm bảo rằng hợp đồng được ký kết bởi người có thẩm quyền, chẳng hạn như trưởng chi nhánh hoặc người được ủy quyền bổ sung. Trong trường hợp hợp đồng có sai sót, công ty mẹ vẫn chịu trách nhiệm khắc phục.
Bước 3: Đăng ký hợp đồng và thực hiện nghĩa vụ bảo hiểm Sau khi ký kết hợp đồng lao động, chi nhánh cần thông báo với cơ quan bảo hiểm xã hội tại địa phương để đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Theo Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, đây là nghĩa vụ bắt buộc đối với đơn vị sử dụng lao động, bao gồm cả chi nhánh. Ngoài ra, chi nhánh cần nộp hồ sơ lao động lên Sở Lao động – Thương binh và Xã hội địa phương theo quy định tại Nghị định 145/2020/NĐ-CP. Việc này giúp đảm bảo quyền lợi của người lao động và tránh các hình phạt hành chính.
Bước 4: Quản lý và giám sát thực hiện hợp đồng Sau khi hợp đồng lao động có hiệu lực, chi nhánh có trách nhiệm quản lý người lao động theo đúng các điều khoản đã thỏa thuận. Điều này bao gồm việc trả lương đúng hạn, cung cấp các phúc lợi theo quy định, và giải quyết các tranh chấp lao động nếu phát sinh. Công ty mẹ cũng cần giám sát hoạt động của chi nhánh để đảm bảo rằng các nghĩa vụ pháp lý được thực hiện đầy đủ, tránh các rủi ro như khiếu nại từ người lao động hoặc thanh tra từ cơ quan quản lý.
3. Những lưu ý pháp lý khi chi nhánh ký hợp đồng lao động
Khi chi nhánh thực hiện ký kết hợp đồng lao động, doanh nghiệp cần chú ý một số vấn đề pháp lý để đảm bảo tuân thủ quy định và giảm thiểu rủi ro. Dưới đây là các lưu ý quan trọng, được tổng hợp từ thực tiễn và các văn bản pháp luật.
Một trong những lưu ý đầu tiên là cần xác minh rõ ràng tư cách pháp lý của chi nhánh. Vì chi nhánh không có tư cách pháp nhân, mọi hợp đồng lao động do chi nhánh ký kết đều mang danh nghĩa của công ty mẹ. Do đó, công ty mẹ cần đảm bảo rằng chi nhánh hoạt động trong phạm vi được ủy quyền, tránh trường hợp chi nhánh tự ý ký hợp đồng vượt quá thẩm quyền. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý hoặc hợp đồng bị tuyên vô hiệu theo Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015.
Lưu ý thứ hai là chi nhánh cần tuân thủ các quy định về quyền lợi của người lao động. Theo Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền được hưởng lương tối thiểu, bảo hiểm xã hội, và các chế độ nghỉ phép theo quy định. Nếu chi nhánh không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ này, công ty mẹ có thể đối mặt với các hình phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ để đảm bảo chi nhánh thực hiện đúng các quy định pháp luật.
Cuối cùng, doanh nghiệp cần lưu ý đến việc lưu trữ hồ sơ lao động tại chi nhánh. Theo Điều 18 Bộ luật Lao động 2019, đơn vị sử dụng lao động phải lưu giữ hồ sơ của người lao động, bao gồm hợp đồng lao động, bảng lương, và các tài liệu liên quan. Chi nhánh cần có hệ thống quản lý hồ sơ khoa học để hỗ trợ công ty mẹ trong việc báo cáo hoặc xử lý các yêu cầu từ cơ quan quản lý. Việc này không chỉ giúp tuân thủ pháp luật mà còn nâng cao hiệu quả quản trị nhân sự.
4. Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến liên quan đến việc chi nhánh ký hợp đồng lao động, cùng với câu trả lời chi tiết để giúp bạn hiểu rõ hơn.
Chi nhánh có cần đăng ký thang bảng lương riêng không? Theo Điều 93 Bộ luật Lao động 2019, chi nhánh không cần đăng ký thang bảng lương riêng nếu công ty mẹ đã đăng ký thang bảng lương chung áp dụng cho toàn bộ doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu chi nhánh hoạt động ở địa phương có mức lương tối thiểu vùng khác, cần điều chỉnh lương phù hợp và thông báo với cơ quan quản lý địa phương.
Công ty mẹ có phải chịu trách nhiệm nếu chi nhánh vi phạm hợp đồng lao động? Có, vì chi nhánh không có tư cách pháp nhân, công ty mẹ chịu trách nhiệm pháp lý đối với mọi hành vi của chi nhánh, bao gồm vi phạm hợp đồng lao động. Điều này được quy định tại Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020. Doanh nghiệp cần giám sát chặt chẽ hoạt động của chi nhánh để tránh rủi ro.
Chi nhánh có thể ký hợp đồng lao động thời vụ không? Chi nhánh được phép ký hợp đồng lao động thời vụ nếu được công ty mẹ ủy quyền. Theo Điều 22 Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng thời vụ có thời hạn dưới 12 tháng và cần tuân thủ các quy định về quyền lợi người lao động, bao gồm bảo hiểm xã hội trong một số trường hợp.
Làm thế nào để chi nhánh giải quyết tranh chấp lao động? Khi xảy ra tranh chấp lao động, chi nhánh cần thương lượng trực tiếp với người lao động theo Điều 188 Bộ luật Lao động 2019. Nếu không đạt được thỏa thuận, tranh chấp có thể được chuyển đến hòa giải viên lao động hoặc Tòa án Lao động. Công ty mẹ cần hỗ trợ chi nhánh trong quá trình này.
Việc chi nhánh có được ký hợp đồng lao động hay không phụ thuộc vào phạm vi ủy quyền từ công ty mẹ và các quy định pháp luật hiện hành. Với sự hỗ trợ từ các văn bản như Luật Doanh nghiệp 2020 và Bộ luật Lao động 2019, doanh nghiệp có thể xây dựng quy trình ký kết hợp đồng lao động tại chi nhánh một cách hợp pháp và hiệu quả. Để được tư vấn chi tiết và giải đáp các thắc mắc liên quan, hãy liên hệ ACC Đồng Nai ngay hôm nay. Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp lý!
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN