Cơ sở tín ngưỡng là nơi diễn ra các hoạt động tín ngưỡng của cộng đồng, gắn liền với truyền thống văn hóa, tâm linh của dân tộc. Đây có thể là các địa điểm như đền, đình, miếu, am, nơi thờ cúng tổ tiên, hoặc các thực thể mang ý nghĩa thiêng liêng, phục vụ nhu cầu tinh thần và niềm tin của con người. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Cơ sở tín ngưỡng là gì?
1. Cơ sở tín ngưỡng là gì?
Theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016, cơ sở tín ngưỡng được hiểu là nơi diễn ra các hoạt động tín ngưỡng của cộng đồng. Đây là các địa điểm như đình, đền, miếu, nhà thờ dòng họ hoặc những cơ sở tương tự khác, nơi gắn liền với truyền thống văn hóa, phong tục và niềm tin tâm linh của con người. Những cơ sở này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì, phát huy giá trị tín ngưỡng và đáp ứng nhu cầu tinh thần của cộng đồng.
2. Cơ sở tín ngưỡng có cần phải có người đại diện để chịu trách nhiệm trước pháp luật không?
Theo khoản 1 Điều 11 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016, mỗi cơ sở tín ngưỡng đều phải có người đại diện hoặc ban quản lý để chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hoạt động diễn ra tại đó. Người đại diện hoặc thành viên ban quản lý phải đáp ứng các điều kiện: là công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và có uy tín trong cộng đồng dân cư.
Việc bầu, cử người đại diện hoặc thành lập ban quản lý cơ sở tín ngưỡng được tổ chức bởi Ủy ban nhân dân cấp xã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp. Sau khi bầu, cử, UBND cấp xã sẽ ra văn bản công nhận trong thời hạn 05 ngày làm việc. Đối với các cơ sở tín ngưỡng được xếp hạng là di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, việc bầu, cử được thực hiện theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa. Riêng nhà thờ dòng họ, quy trình bầu, cử không cần tuân thủ các quy định tại khoản 3 Điều này.
Quy định này đảm bảo sự quản lý chặt chẽ, minh bạch và phù hợp với các giá trị truyền thống tín ngưỡng của cộng đồng.
3. Định kỳ của việc tổ chức lễ hội tín ngưỡng
Theo quy định tại Điều 13 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016, việc tổ chức lễ hội tín ngưỡng định kỳ tại cơ sở tín ngưỡng phải tuân thủ quy định thông báo bằng văn bản đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Người đại diện hoặc ban quản lý cơ sở tín ngưỡng có trách nhiệm gửi thông báo ít nhất 20 ngày trước ngày tổ chức lễ hội, nội dung thông báo cần nêu rõ:
- Tên lễ hội tín ngưỡng;
- Nội dung, quy mô, thời gian và địa điểm tổ chức;
- Dự kiến thành viên ban tổ chức;
- Các điều kiện đảm bảo trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ môi trường trong lễ hội.
Cơ quan tiếp nhận thông báo được xác định tùy theo quy mô lễ hội:
- UBND cấp xã tiếp nhận thông báo đối với lễ hội diễn ra trong phạm vi một xã;
- UBND cấp huyện tiếp nhận thông báo đối với lễ hội diễn ra trên nhiều xã thuộc cùng một huyện;
- UBND cấp tỉnh tiếp nhận thông báo đối với lễ hội diễn ra trên nhiều huyện trong cùng một tỉnh.
Đối với lễ hội tín ngưỡng định kỳ tại cơ sở tín ngưỡng là di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng, việc tổ chức phải thực hiện theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm hỗ trợ và bảo đảm lễ hội được tổ chức đúng theo nội dung thông báo, đảm bảo các yếu tố an toàn, trật tự và bảo vệ môi trường.
4. Câu hỏi thường gặp
Cơ sở tín ngưỡng chỉ là những nơi thờ cúng thần linh?
Không, cơ sở tín ngưỡng không chỉ giới hạn ở những nơi thờ cúng thần linh. Nó còn bao gồm những nơi thực hiện các hoạt động tín ngưỡng khác như thờ cúng tổ tiên, tưởng niệm những người có công với đất nước, cộng đồng.
Bất kỳ nơi nào có hoạt động thờ cúng đều là cơ sở tín ngưỡng?
Không, để được coi là cơ sở tín ngưỡng, nơi đó phải có tính cộng đồng, tức là nơi mà nhiều người cùng đến để thực hiện các hoạt động tín ngưỡng. Ví dụ, bàn thờ gia tiên trong nhà không được xem là cơ sở tín ngưỡng.
Chỉ có các tôn giáo lớn mới có cơ sở tín ngưỡng?
Không, cơ sở tín ngưỡng không chỉ thuộc về các tôn giáo lớn mà còn có thể thuộc về các tín ngưỡng dân gian, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Cơ sở tín ngưỡng là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
