Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ các hoạt động thương mại xuyên biên giới, trong đó có chuyển khẩu hàng hóa. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng được phép tham gia vào lĩnh vực này, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Vậy doanh nghiệp FDI có thể kinh doanh chuyển khẩu tại Việt Nam hay không? Bài viết dưới đây ACC Đồng Naisẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Doanh nghiệp FDI có được kinh doanh chuyển khẩu không
1. Kinh doanh chuyển khẩu là gì?
Kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa là hoạt động mua bán hàng hóa giữa các quốc gia, nhưng không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi Việt Nam. Theo Điều 30 Luật Thương mại 2005, chuyển khẩu hàng hóa có thể được thực hiện theo các hình thức sau:
Vận chuyển thẳng từ nước xuất khẩu đến nước nhập khẩu mà không qua cửa khẩu Việt Nam.
Vận chuyển qua cửa khẩu Việt Nam, nhưng không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi Việt Nam.
Vận chuyển qua cửa khẩu Việt Nam, hàng hóa có thể được đưa vào kho ngoại quan hoặc khu vực trung chuyển tại cảng Việt Nam, nhưng không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi Việt Nam.
Chuyển khẩu hàng hóa được thực hiện thông qua các hợp đồng mua và bán riêng biệt giữa doanh nghiệp Việt Nam và thương nhân nước ngoài. Những hàng hóa thực hiện chuyển khẩu cần phải qua khu vực cửa khẩu và phải chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan hải quan.
2. Doanh nghiệp FDI có được phép kinh doanh chuyển khẩu không?
Doanh nghiệp FDI không được phép tham gia vào hoạt động kinh doanh chuyển khẩu tại Việt Nam. Điều này được quy định rõ ràng tại Điều 18 Nghị định 69/2018/NĐ-CP. Cụ thể:
Thương nhân Việt Nam là các doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước sẽ được phép thực hiện hoạt động chuyển khẩu hàng hóa, nếu đáp ứng đủ các yêu cầu pháp lý về thủ tục và quy trình.
Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) không được phép thực hiện hoạt động kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa tại Việt Nam. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp FDI không thể tham gia vào chuỗi cung ứng chuyển khẩu trực tiếp, dù họ có thể tham gia vào các hoạt động thương mại khác như xuất khẩu hay nhập khẩu.
Bảo vệ lợi ích kinh tế trong nước: Chính phủ muốn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào hoạt động chuyển khẩu, giúp họ phát triển và cạnh tranh với các thương nhân nước ngoài.
Quản lý ngoại hối: Chuyển khẩu có thể liên quan đến việc quản lý dòng tiền và thanh toán quốc tế. Việc giao dịch giữa các quốc gia cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về ngoại hối, và doanh nghiệp FDI có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát các giao dịch này.
Cam kết quốc tế: Việt Nam cần tuân thủ các cam kết quốc tế về bảo vệ ngành công nghiệp nội địa, đồng thời không muốn doanh nghiệp nước ngoài chiếm lĩnh thị trường chuyển khẩu, làm ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp trong nước.
3. Những mặt hàng không được phép kinh doanh chuyển khẩu
Mặc dù các doanh nghiệp Việt Nam có quyền kinh doanh chuyển khẩu, nhưng không phải tất cả các loại hàng hóa đều có thể được phép thực hiện chuyển khẩu. Theo Điều 40 Luật Quản lý Ngoại thương 2017, các mặt hàng sau đây bị cấm chuyển khẩu:
Chất thải nguy hại, phế liệu, phế thải: Những loại hàng hóa này có thể gây ảnh hưởng xấu đến môi trường, sức khỏe con người và không đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn.
Hàng hóa cấm theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên: Những mặt hàng này thuộc diện bị hạn chế hoặc cấm theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.
Hàng tiêu dùng đã qua sử dụng có nguy cơ gian lận thương mại: Các loại hàng hóa này có thể gây ra các vấn đề về thuế, tội phạm gian lận và ảnh hưởng đến nền kinh tế trong nước.
Hàng hóa có nguy cơ ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng con người: Các mặt hàng này sẽ bị cấm để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sống.
Chính phủ cũng quy định cụ thể các danh mục hàng hóa bị cấm hoặc tạm ngừng chuyển khẩu trong trường hợp đặc biệt, để đảm bảo không có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế và xã hội.
Doanh nghiệp FDI có thể tham gia chuyển khẩu qua các đối tác Việt Nam không?
Mặc dù doanh nghiệp FDI không thể tự mình thực hiện chuyển khẩu, họ có thể hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để thực hiện việc này thông qua các hợp đồng thương mại.
Các loại hàng hóa nào được phép chuyển khẩu qua Việt Nam?
Các loại hàng hóa thông thường, không thuộc diện cấm hoặc hạn chế theo quy định của pháp luật có thể được chuyển khẩu qua Việt Nam. Tuy nhiên, việc chuyển khẩu phải tuân thủ các quy định về hải quan và quản lý ngoại thương.
Quy trình chuyển khẩu hàng hóa qua Việt Nam như thế nào?
Quy trình chuyển khẩu hàng hóa qua Việt Nam yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện thủ tục hải quan tại cửa khẩu, chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan hải quan, và đảm bảo rằng các loại hàng hóa không vi phạm quy định về an toàn, môi trường và sức khỏe.
Bài viết này ACC Đồng Nai hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề doanh nghiệp FDI có thể tham gia vào hoạt động chuyển khẩu hàng hóa tại Việt Nam hay không, cũng như các quy định pháp lý liên quan đến hoạt động này.
