Doanh nghiệp tư nhân, với vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế, thường phải tìm kiếm các nguồn vốn đa dạng để phát triển. Một câu hỏi phổ biến là liệu các Doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu không? Bài viết này ACC Đồng Naisẽ làm rõ vấn đề này và cung cấp thông tin chi tiết về khả năng phát hành trái phiếu của loại hình doanh nghiệp này.
Doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp tư nhân là một loại hình doanh nghiệp mà trong đó một cá nhân sở hữu toàn bộ doanh nghiệp và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân của mình đối với tất cả các hoạt động của doanh nghiệp.
Cá nhân này, gọi là chủ doanh nghiệp tư nhân, nắm quyền điều hành và quản lý doanh nghiệp một cách độc quyền. Tất cả các quyết định liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, từ việc lập kế hoạch và tổ chức hoạt động đến quản lý tài chính và các vấn đề pháp lý, đều phụ thuộc hoàn toàn vào sự chỉ đạo và quyết định của chủ sở hữu duy nhất.
2. Doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu?
Theo Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020 có quy định về doanh nghiệp tư nhân như sau:
“Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.
Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh.
Doanh nghiệp tư nhân không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.”
Bên cạnh đó, khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 có quy định chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:
“Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
Chứng khoán phái sinh;
Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.”
Theo các quy định hiện hành về doanh nghiệp tại Việt Nam, doanh nghiệp tư nhân không được phép phát hành cổ phiếu. Điều này xuất phát từ bản chất và cấu trúc của loại hình doanh nghiệp này, cũng như các quy định pháp lý liên quan.
Doanh nghiệp tư nhân là loại hình doanh nghiệp được quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, nơi một cá nhân làm chủ và hoàn toàn chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân đối với tất cả các hoạt động và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Chủ doanh nghiệp tư nhân không chỉ là người sở hữu mà còn là người duy nhất điều hành và quản lý doanh nghiệp, từ việc ra quyết định đến việc tổ chức và thực hiện các hoạt động kinh doanh.
Khác với các loại hình doanh nghiệp khác như công ty cổ phần, nơi có khả năng phát hành cổ phiếu để huy động vốn từ nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp tư nhân không được phép thực hiện các hoạt động phát hành cổ phiếu. Điều này được quy định rõ ràng trong luật hiện hành và phản ánh sự khác biệt trong cấu trúc tổ chức và quản lý của doanh nghiệp tư nhân. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân riêng biệt và do đó không thuộc phạm vi điều chỉnh của các quy định về chứng khoán và phát hành cổ phiếu.
Việc không cho phép doanh nghiệp tư nhân phát hành cổ phiếu có nghĩa là doanh nghiệp này không có khả năng huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán. Tất cả các nguồn vốn của doanh nghiệp tư nhân phải đến từ cá nhân chủ sở hữu hoặc các hình thức tài chính khác như vay mượn từ ngân hàng hoặc các khoản đầu tư cá nhân. Do đó, doanh nghiệp tư nhân hoạt động hoàn toàn dựa vào vốn tự có và các nguồn tài chính khác mà không có sự tham gia của cổ đông hay các nhà đầu tư khác thông qua việc phát hành cổ phiếu.
Tóm lại, việc doanh nghiệp tư nhân không được phát hành cổ phiếu là một phần của cấu trúc pháp lý và tổ chức của loại hình doanh nghiệp này, phản ánh sự phân biệt rõ ràng với các loại hình doanh nghiệp khác trong việc huy động vốn và cấu trúc sở hữu.
Từ những đặc điểm cấu trúc và quy định hiện hành, rõ ràng khả năng huy động vốn của doanh nghiệp tư nhân rất hạn chế. Doanh nghiệp tư nhân hoạt động dựa chủ yếu vào nguồn vốn do chủ doanh nghiệp đầu tư. Theo quy định, chủ doanh nghiệp tư nhân có trách nhiệm đăng ký vốn đầu tư của doanh nghiệp với cơ quan đăng ký kinh doanh. Điều này bao gồm việc khai báo chính xác tổng số vốn đầu tư, chi tiết về số vốn bằng Đồng Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng và các tài sản khác. Đối với vốn được hình thành từ tài sản khác, chủ doanh nghiệp còn phải ghi rõ loại tài sản, số lượng và giá trị còn lại của từng loại tài sản trong hồ sơ đăng ký.
Hậu quả pháp lý khi Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành trái phiếu
Với doanh nghiệp tư nhân, vì không có sự phân tách rõ ràng giữa tài sản cá nhân của chủ doanh nghiệp và tài sản của doanh nghiệp, tất cả các khoản nợ phát sinh từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng chính là nợ của cá nhân chủ doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân của mình đối với các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp.
Thêm vào đó, doanh nghiệp tư nhân không được phép phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào, bao gồm cổ phiếu và trái phiếu. Điều này giới hạn khả năng huy động vốn của doanh nghiệp tư nhân khi cần thiết. Khi doanh nghiệp tư nhân gặp phải nhu cầu tăng vốn cho các hoạt động mở rộng hoặc đầu tư, chủ doanh nghiệp không có lựa chọn phát hành chứng khoán để thu hút vốn từ bên ngoài. Thay vào đó, phương thức duy nhất để tăng vốn là thông qua việc chủ doanh nghiệp tự đầu tư thêm. Chủ doanh nghiệp tư nhân có thể sử dụng tài sản cá nhân của mình để đầu tư vào doanh nghiệp hoặc huy động vốn bằng cách vay mượn từ tổ chức hoặc cá nhân khác. Trong trường hợp vay vốn, chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn trả toàn bộ số tiền vay cùng với lãi suất, và toàn bộ số nợ này vẫn thuộc trách nhiệm cá nhân của chủ doanh nghiệp.
Do đó, sự thiếu khả năng phát hành chứng khoán và sự không phân tách giữa tài sản cá nhân và tài sản doanh nghiệp tạo ra những hạn chế rõ ràng trong việc huy động vốn và quản lý tài chính cho doanh nghiệp tư nhân. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tài chính của doanh nghiệp mà còn đặt gánh nặng tài chính lớn lên vai cá nhân chủ sở hữu, đồng thời ảnh hưởng đến khả năng mở rộng và phát triển của doanh nghiệp.
4. Hậu quả pháp lý khi Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành trái phiếu
Khi doanh nghiệp tư nhân không được phép phát hành trái phiếu, điều này có những hậu quả pháp lý và tác động đáng kể đến cách thức huy động vốn và quản lý tài chính của doanh nghiệp. Các hậu quả này có thể được phân tích như sau:
Hạn Chế Về Huy Động Vốn: Doanh nghiệp tư nhân không có khả năng phát hành trái phiếu, điều này có nghĩa là doanh nghiệp không thể huy động vốn từ thị trường trái phiếu để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh hoặc mở rộng quy mô. Trái phiếu là một công cụ tài chính cho phép doanh nghiệp vay vốn từ các nhà đầu tư và cam kết trả lãi và gốc theo các điều khoản đã thỏa thuận. Sự thiếu khả năng này buộc doanh nghiệp tư nhân phải dựa hoàn toàn vào các nguồn vốn khác, như vốn tự có từ chủ doanh nghiệp hoặc các khoản vay ngân hàng, để tài trợ cho hoạt động của mình.
Tăng Cường Rủi Ro Tài Chính: Vì không thể phát hành trái phiếu, doanh nghiệp tư nhân có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn tài chính cần thiết cho việc đầu tư và mở rộng. Điều này có thể dẫn đến việc doanh nghiệp phải chịu rủi ro tài chính cao hơn khi phụ thuộc vào các khoản vay ngân hàng, vốn thường có lãi suất cao hơn và yêu cầu đảm bảo tài sản. Tăng cường rủi ro tài chính có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thanh toán và ổn định tài chính của doanh nghiệp.
Ảnh Hưởng Đến Chiến Lược Tăng Trưởng: Khả năng phát hành trái phiếu thường là một phần của chiến lược tài chính để tăng trưởng và mở rộng doanh nghiệp. Doanh nghiệp tư nhân không có lựa chọn này có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các chiến lược tăng trưởng lớn, chẳng hạn như mở rộng thị trường, đầu tư vào công nghệ mới, hoặc thực hiện các dự án quy mô lớn. Sự thiếu hụt về vốn có thể hạn chế khả năng cạnh tranh và phát triển của doanh nghiệp trên thị trường.
Hạn Chế Trong Việc Cải Thiện Cấu Trúc Tài Chính: Phát hành trái phiếu là một cách để doanh nghiệp cân bằng cấu trúc tài chính bằng cách thay đổi tỷ lệ giữa vốn vay và vốn chủ sở hữu. Doanh nghiệp tư nhân không thể sử dụng công cụ này để cải thiện hoặc điều chỉnh cấu trúc tài chính của mình. Điều này có thể dẫn đến việc doanh nghiệp phải duy trì một cấu trúc tài chính không tối ưu hoặc phải đối mặt với những thách thức trong việc quản lý nợ và vốn.
Tác Động Đến Tính Thanh Khoản và Khả Năng Trả Nợ: Việc không được phát hành trái phiếu có thể ảnh hưởng đến tính thanh khoản của doanh nghiệp tư nhân. Thiếu vốn có thể làm giảm khả năng thanh toán các khoản chi phí và nghĩa vụ tài chính kịp thời. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt vốn lưu động và khó khăn trong việc quản lý các khoản nợ ngắn hạn, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của doanh nghiệp.
Sự Cạnh Tranh với Các Loại Hình Doanh Nghiệp Khác: Doanh nghiệp tư nhân có thể gặp bất lợi so với các loại hình doanh nghiệp khác, như công ty cổ phần, trong việc huy động vốn. Các công ty cổ phần có khả năng phát hành trái phiếu và cổ phiếu để thu hút vốn từ các nhà đầu tư, trong khi doanh nghiệp tư nhân không có tùy chọn này. Điều này có thể dẫn đến sự cạnh tranh không công bằng trên thị trường, đặc biệt là khi doanh nghiệp cần vốn để thực hiện các dự án hoặc đầu tư lớn.
Sự không được phép phát hành trái phiếu tạo ra nhiều hậu quả pháp lý và thực tiễn cho doanh nghiệp tư nhân, từ việc hạn chế huy động vốn đến việc tăng cường rủi ro tài chính và ảnh hưởng đến khả năng tăng trưởng. Do đó, doanh nghiệp tư nhân cần phải tìm kiếm các giải pháp tài chính khác để đảm bảo hoạt động hiệu quả và phát triển bền vững.
5. Mọi người cùng hỏi
Khi doanh nghiệp tư nhân vay nợ thì ai là người phải trả nợ cho doanh nghiệp tư nhân?
Chủ doanh nghiệp tư nhân phải trả nợ cho doanh nghiệp tư nhân, vì doanh nghiệp tư nhân không có sự phân tách tài sản giữa cá nhân chủ doanh nghiệp và doanh nghiệp.
Vì sao doanh nghiệp tư nhân không được phát hành trái phiếu?
Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành trái phiếu vì loại hình doanh nghiệp này không có tư cách pháp nhân riêng biệt và không được quy định để phát hành chứng khoán như trái phiếu theo các quy định pháp lý hiện hành.
Tóm lại, nếu được Doanh nghiệp tư nhân được phát hành trái phiếu thì có thể mở ra cơ hội tài chính lớn cho doanh nghiệp tư nhân, nhưng cũng đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về quy định pháp lý và cơ cấu tài chính. ACC Đồng Nai hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn rõ hơn và chuẩn bị tốt cho các bước tiếp theo trong việc huy động vốn qua trái phiếu.
