Khiếu kiện hành chính là gì?

Khiếu kiện hành chính là quá trình khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án, nhằm yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức đối với các hành vi, quyết định hành chính của cơ quan nhà nước. Đây là một trong những hình thức pháp lý quan trọng để công dân có thể bảo vệ quyền lợi của mình khi có tranh chấp với các cơ quan hành chính, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong hoạt động của chính quyền. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Khiếu kiện hành chính là gì?

1. Khiếu kiện hành chính là gì?

Khiếu kiện, hay còn gọi đầy đủ là khiếu kiện hành chính hoặc khởi kiện hành chính, là hành động sử dụng con đường tố tụng để khởi kiện một vụ án hành chính tại Tòa án. Đây là biện pháp được thực hiện nhằm yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trước các quyết định hoặc hành vi hành chính được cho là không phù hợp với pháp luật.

2. Đặc điểm khiếu kiện hành chính

Khiếu kiện hành chính có một số đặc điểm nổi bật sau:

Dựa trên quan hệ hành chính: Khiếu kiện hành chính liên quan đến các quyết định, hành vi của cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong việc thực thi công vụ. Mục đích là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức đối với các quyết định hành chính không hợp pháp.

Là quyền của công dân: Khiếu kiện hành chính là quyền của công dân, tổ chức khi họ cảm thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm bởi các quyết định hành chính, và họ có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

Được giải quyết qua Tòa án: Khiếu kiện hành chính được thực hiện thông qua con đường tố tụng tại Tòa án. Tòa án có thẩm quyền xét xử các vụ án hành chính, xác định xem quyết định hành chính đó có hợp pháp hay không.

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp: Mục đích chính của khiếu kiện hành chính là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị ảnh hưởng bởi hành vi, quyết định hành chính.

Thời hiệu khiếu kiện: Khiếu kiện hành chính thường có thời hiệu nhất định, nghĩa là người khiếu kiện phải thực hiện hành động này trong một khoảng thời gian nhất định kể từ ngày có hành vi, quyết định hành chính bị khiếu nại.

Chỉ áp dụng đối với hành vi hành chính: Khiếu kiện hành chính chỉ áp dụng đối với các hành vi, quyết định hành chính của cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền, không áp dụng với các tranh chấp dân sự hay thương mại.

Những đặc điểm này phản ánh bản chất của khiếu kiện hành chính như một phương thức pháp lý để giám sát và bảo vệ quyền lợi công dân trong quá trình thực thi quyền lực nhà nước.

3. Đối tượng khiếu kiện hành chính

Theo quy định tại Điều 30 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), các hành vi hành chính và quyết định hành chính có thể bị khởi kiện tại Tòa án, trừ một số trường hợp đặc biệt mà pháp luật không cho phép khởi kiện. Ngoài ra, các quyết định kỷ luật buộc thôi việc từ Tổng Cục trưởng và các cấp tương đương trở xuống, cùng với quyết định giải quyết khiếu nại về xử lý vụ việc cạnh tranh, cũng thuộc phạm vi được khởi kiện nếu không thuộc những trường hợp mà pháp luật quy định không được khởi kiện.

Xem thêm: Thông tin về Trung tâm Hành chính công tỉnh Đồng Nai

4. Thẩm quyền xử xét khiếu kiện hành chính

Theo quy định tại Điều 31 và Điều 32 của Luật Tố tụng hành chính 2015, thẩm quyền giải quyết khiếu kiện hành chính của Tòa án cấp huyện và Tòa án cấp tỉnh được phân định rõ ràng.

Thẩm quyền của Tòa án cấp huyện: Theo Điều 31, Tòa án cấp huyện có thẩm quyền giải quyết các vụ án hành chính theo thủ tục sơ thẩm trong các trường hợp khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước từ cấp huyện trở xuống, các quyết định kỷ luật buộc thôi việc của người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp huyện, và khiếu kiện liên quan đến danh sách cử tri trên phạm vi địa giới hành chính tương ứng.

Thẩm quyền của Tòa án cấp tỉnh: Điều 32 quy định thẩm quyền của Tòa án cấp tỉnh trong việc giải quyết khiếu kiện hành chính cũng theo thủ tục sơ thẩm đối với nhiều loại quyết định hành chính và hành vi hành chính của các cơ quan nhà nước cấp tỉnh, các bộ, cơ quan ngang bộ, và các cơ quan thuộc Chính phủ. Thẩm quyền này bao gồm khiếu kiện các quyết định hành chính của các cơ quan trung ương như Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Kiểm toán nhà nước, và cả các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài. Bên cạnh đó, Tòa án cấp tỉnh cũng có thẩm quyền giải quyết khiếu kiện liên quan đến quyết định kỷ luật buộc thôi việc của người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp tỉnh hoặc các quyết định giải quyết khiếu nại về vụ việc cạnh tranh.

Tòa án cấp tỉnh có thể nhận giải quyết các vụ án hành chính thuộc thẩm quyền của Tòa án cấp huyện khi có yêu cầu đặc biệt.

Xem thêm: Dịch vụ công tỉnh Đồng Nai

5. Câu hỏi thường gặp

Khiếu kiện hành chính và khiếu nại hành chính là một?

Không, mặc dù cả hai đều liên quan đến việc công dân, tổ chức khiếu nại về quyết định hành chính, nhưng chúng có những điểm khác biệt. Khiếu nại hành chính là việc đề nghị cơ quan ban hành quyết định xem xét lại, trong khi khiếu kiện hành chính là việc đưa vụ việc ra tòa để yêu cầu tòa án xem xét và ra phán quyết.

Bất cứ ai cũng có quyền khiếu kiện hành chính?

Có, bất kỳ công dân, tổ chức nào cảm thấy quyền lợi hợp pháp của mình bị xâm phạm bởi một quyết định hành chính trái pháp luật đều có quyền khiếu kiện hành chính tại tòa án.

Khiếu kiện hành chính chỉ áp dụng cho các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước?

Có, khiếu kiện hành chính chỉ được áp dụng đối với các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền hành chính khi quyết định đó xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức.

Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai  đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Khiếu kiện hành chính là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC  Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.