Nhiều dự án xây dựng vi phạm kéo dài, hiệu quả xử lý còn hạn chế tại Đồng Nai

Hàng loạt công trình xây dựng không phép, sai mục đích sử dụng đất tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, vẫn tồn tại công khai dù đã bị xử phạt từ năm 2020 đến nay. Tình trạng này không chỉ đặt ra câu hỏi về hiệu quả giám sát và thực thi pháp luật của chính quyền địa phương mà còn gây lo ngại về tính minh bạch trong quản lý đô thị, đặc biệt trong bối cảnh Long Thành đang là tâm điểm của các dự án trọng điểm như Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Công trình “Vườn cây kiểng Đức Quang”

Tại xã Long Phước, công trình “Vườn cây kiểng Đức Quang” nằm ngay mặt tiền Quốc lộ 51 là một ví dụ nổi bật về vi phạm xây dựng. Công trình này được xây dựng kiên cố với nhà gỗ, đường bê tông nội bộ, tường rào cao, trên khu đất vốn chỉ được quy hoạch để canh tác lúa. Theo Quyết định số 4004/QĐ-XPHC ngày 13-5-2022 của UBND huyện Long Thành, công trình đã bị xử phạt hành chính vì xây dựng không phép. Tuy nhiên, đến nay, các hạng mục chính như móng, 35 trụ bê tông, và các công trình phụ vẫn chưa bị tháo dỡ.

Trước đó, khu đất chỉ được cấp phép “cải tạo nhẹ” theo văn bản số 13892/UBND-NN ngày 9-12-2021, không được phép xây dựng hạ tầng. Thực tế, công trình không chỉ vi phạm quy định mà còn lấn chiếm thêm các phần đất liền kề, cho thấy sự thiếu kiểm soát trong quản lý sử dụng đất tại khu vực.

Khách sạn Song Trang – Từ vi phạm đến hợp thức hóa?

Một trường hợp khác gây tranh cãi là công trình của ông Trần Bảo Trang tại xã Long Phước. Công trình này bị xử phạt 6,5 triệu đồng theo Quyết định số 6545/QĐ-XPHC ngày 13-7-2022 vì xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, sau khi nộp phạt, ông Trang đã chuyển đổi mục đích sử dụng đất, nộp thuế đầy đủ, và biến công trình thành khách sạn của Công ty TNHH MTV Song Trang – Hotel, hiện đang hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú.

UBND xã Long Phước cho rằng, sau khi hoàn thành các thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, công trình không cần giấy phép xây dựng. Lập luận này khiến dư luận đặt câu hỏi liệu việc xử phạt và sau đó cho phép điều chỉnh mục đích sử dụng đất có đang tạo cơ hội để “hợp thức hóa” các sai phạm, làm giảm tính răn đe của pháp luật.

Dự án Cảng cạn Long Thành của Công ty CP Kho bãi và Logistic Long Thành

Ngay cả các dự án lớn cũng không tránh khỏi vi phạm. Công ty Cổ phần Kho bãi và Logistic Long Thành, tại Km 23+170, xã Long An, bị xử phạt 40 triệu đồng theo Quyết định số 236/QĐ-XPVPHC ngày 15-4-2020 do ông Nguyễn Phong An, Phó Chủ tịch UBND huyện Long Thành, ký. Lý do là công ty đã thi công nhà kho không có giấy phép xây dựng tại dự án Cảng cạn Long Thành.

Quyết định xử phạt yêu cầu công ty ngừng thi công, khôi phục hiện trạng ban đầu, và hoàn thiện thủ tục xin giấy phép trong vòng 60 ngày. Nếu không thực hiện, công trình sẽ bị cưỡng chế. Tuy nhiên, đến nay, công trình vẫn tồn tại, chưa bị tháo dỡ, dù công ty đã nộp phạt. Việc không thực hiện khôi phục hiện trạng cho thấy sự thiếu quyết liệt trong thực thi các biện pháp hậu kiểm.

Tất cả các trường hợp trên có điểm chung là đã bị xử phạt hành chính, nhưng các công trình vi phạm vẫn tồn tại, thậm chí được sử dụng vào mục đích thương mại mà không bị tháo dỡ hay cưỡng chế. Tình trạng này đặt ra nhiều câu hỏi về hiệu quả giám sát và thực thi pháp luật tại huyện Long Thành:

Thiếu quyết liệt trong xử lý hậu kiểm: Sau khi ban hành quyết định xử phạt, các biện pháp cưỡng chế hoặc yêu cầu khôi phục hiện trạng không được thực hiện triệt để, dẫn đến việc các công trình vi phạm tiếp tục tồn tại.
Quản lý sử dụng đất lỏng lẻo: Việc cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất sau khi xử phạt tạo cảm giác rằng vi phạm có thể được “hợp thức hóa”, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật.
Ảnh hưởng đến quy hoạch đô thị: Các công trình không phép, sai mục đích sử dụng đất gây mất mỹ quan, phá vỡ quy hoạch, và tạo tiền lệ xấu cho việc quản lý đô thị.

Trong bối cảnh Đồng Nai đang triển khai các dự án trọng điểm như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự kiến đi vào hoạt động từ năm 2026, tình trạng vi phạm xây dựng kéo dài không chỉ làm suy giảm niềm tin vào kỷ cương pháp luật mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh của một địa phương đang hướng tới phát triển hiện đại và bền vững.

Để giải quyết triệt để tình trạng vi phạm xây dựng tại Long Thành, các cơ quan chức năng cần thực hiện một số biện pháp cụ thể:

Tăng cường giám sát và thực thi pháp luật: UBND huyện Long Thành cần đẩy mạnh các biện pháp hậu kiểm, đảm bảo các công trình vi phạm phải khôi phục hiện trạng hoặc bị cưỡng chế tháo dỡ nếu không tuân thủ quy định.
Rà soát quy trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất: Cần xem xét lại việc cấp phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất sau khi vi phạm, tránh tạo kẽ hở để “hợp thức hóa” sai phạm.
Nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương: Các xã, như Long Phước và Long An, cần phối hợp chặt chẽ với cấp huyện để phát hiện và xử lý sớm các trường hợp xây dựng không phép, tránh để tình trạng kéo dài.
Tăng cường tuyên truyền và xử phạt nghiêm khắc: Chính quyền cần nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về quy định pháp luật liên quan đến sử dụng đất và xây dựng, đồng thời áp dụng các mức phạt đủ sức răn đe.

Huyện Long Thành, với vị trí chiến lược và tiềm năng phát triển mạnh mẽ, cần một hệ thống quản lý đô thị minh bạch, hiệu quả để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Việc xử lý dứt điểm các vi phạm xây dựng không chỉ giúp khôi phục kỷ cương pháp luật mà còn tạo tiền đề để Long Thành phát triển tương xứng với vai trò là cửa ngõ hàng không và trung tâm kinh tế của vùng Đông Nam Bộ.

Nguồn: VTV Online