Việc phân biệt giữa công ty cổ phần và công ty đại chúng là rất quan trọng trong bối cảnh kinh doanh hiện nay. Hai loại hình doanh nghiệp này có nhiều điểm tương đồng nhưng cũng có những khác biệt đáng kể về cấu trúc, quyền lợi cổ đông và quy định pháp lý. Bài viết sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và cập nhật nhất về sự khác biệt này. Hãy cùng ACC Đồng Nai tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Phân biệt công ty cổ phần và công ty đại chúng
|
Tiêu chí |
Công ty đại chúng |
Công ty cổ phần |
| Vốn điều lệ | Vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên. | Vốn điều lệ tối thiểu bằng vốn pháp định (trường hợp công ty đăng ký kinh doanh ngành nghề pháp luật có quy định vốn pháp định).
Trường hợp công ty đăng ký kinh doanh ngành nghề pháp luật không quy định vốn pháp định thì vốn điều lệ do công ty lựa chọn. |
| Số lượng cổ đông | Thông thường có từ 100 cổ đông trở lên. | Từ 3 cổ đông trở lên. |
| Cơ quan quản lý | Sở Kế hoạch và Đầu tư và Ủy ban chứng khoán nhà nước | Sở Kế hoạch và Đầu tư |
| Chi phí duy trì | Chi phí quản lý công ty đại chúng nhiều hơn công ty cổ phần vì có cơ cấu tổ chức, quản lý phức tạp hơn và thường có nhiều cổ đông hơn. | Chi phí quản lý công ty cổ phần thường ít hơn so với công ty đại chúng. |
| Nghĩa vụ công bố thông tin | Có nghĩa vụ công bố thông tin cho Sở kế hoạch và Đầu tư, Cơ quan thuế, Cơ quan lao động, Cơ quan thống kê và công khai cho cả công chúng, Sở giao dịch chứng khoán nơi công ty đại chúng niêm yết. | Có nghĩa vụ nộp báo cáo định kỳ về hoạt động cho cơ quan cấp phép là Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cơ quan thuế, Cơ quan lao động và Cơ quan thống kê. |
2. Ưu, nhược điểm của công ty cổ phần và công ty đại chúng
Ưu, nhược điểm của công ty cổ phần
Ưu điểm:
- Chế độ chịu trách nhiệm hữu hạn nên mức độ chịu rủi ro của các cổ đông thấp.
- Khả năng huy động vốn rất cao và linh hoạt thông qua việc chào bán các loại cổ phần, phát hành cổ phiếu ra công chúng.
- Khả năng hoạt động của công ty cổ phần rất rộng, hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề.
- Thủ tục chuyển nhượng cổ phần đơn giản, cộng thêm không giới hạn số lượng cổ đông là yếu tố thu hút nhiều cá nhân hoặc tổ chức dễ dàng tham gia góp vốn vào công ty cổ phần.
Nhược điểm:
- Theo cơ cấu thì các hoạt động kinh doanh, phương án kinh doanh công ty cần công khai với cổ đông tại các cuộc họp thường niên vậy nên khả năng giữ bí mật kinh doanh không cao.
- Do đó mọi quyết định của công ty cần thông qua Hội đồng quản trị, Đại hội đồng cổ đông….Vậy nên rất dễ bỏ qua những cơ hội kinh doanh cho doanh nghiệp.
- Chi phí ban đầu của việc thành lập doanh nghiệp sẽ khá tốn kém.
>>>> Xem thêm bài viết: Ưu điểm và nhược điểm của công ty Cổ phần
Ưu, nhược điểm của công ty đại chúng
Ưu điểm:
- Dễ dàng phát hành cổ phiếu, trái phiếu.
- Các cổ đông có thể giám sát hoạt động của công ty chặt chẽ hơn do công ty phải tuân thủ các quy định về báo cáo, kiểm toán và công bố thông tin.
- Nhà nước bớt được gánh nặng phải trợ giúp vốn ngân sách cho công ty.
Nhược điểm:
- Khi phát hành cổ phiếu, công ty sẽ phải chịu các chi phí đợt phát hành.
- Cơ cấu cổ đông thường thay đổi dẫn đến thiếu ổn định trong quản lý công ty.
- Do phải công khai hoạt động nên đối thủ cạnh tranh biết có thể là bất lợi cho công ty.
3. Phải nộp hồ sơ hủy tư cách công ty đại chúng trong trường hợp nào?
Công ty đại chúng phải nộp hồ sơ hủy tư cách công ty đại chúng đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong trường hợp sau 01 năm (kể từ ngày công ty có vốn điều lệ đã góp không đủ 30 tỷ đồng tính trên báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán hoặc có dưới 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ) mà công ty vẫn không đáp ứng được điều kiện là công ty đại chúng.
4. Không nộp hồ sơ hủy tư cách công ty đại chúng trong trường hợp phải nộp hồ sơ thì công ty đại chúng bị xử phạt vi phạm hành chính thế nào?
Công ty đại chúng không nộp hồ sơ hủy tư cách công ty đại chúng trong trường hợp phải nộp hồ sơ thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
5. Các câu hỏi thường gặp
Vai trò của Hội đồng Quản trị trong công ty cổ phần và công ty đại chúng có gì khác biệt?
Trong công ty đại chúng, Hội đồng Quản trị (HĐQT) có vai trò quan trọng hơn về quản trị và giám sát. HĐQT của công ty đại chúng phải đảm bảo tuân thủ các quy định về quản trị công ty của Luật Chứng khoán và phải có Ban kiểm soát hoặc kiểm toán nội bộ. HĐQT cũng phải đảm bảo minh bạch thông tin và bảo vệ quyền lợi của cổ đông.
Việc quản trị và giám sát tài chính của công ty đại chúng khác như thế nào so với công ty cổ phần?
Công ty đại chúng phải tuân thủ các quy định về quản trị công ty và công bố thông tin nghiêm ngặt hơn so với công ty cổ phần thông thường. Việc giám sát tài chính cũng được thực hiện chặt chẽ hơn, bao gồm việc kiểm toán báo cáo tài chính bởi công ty kiểm toán độc lập và sự giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Công ty đại chúng có thể chuyển đổi trở lại thành công ty cổ phần thông thường không? Nếu có, quy trình chuyển đổi như thế nào?
Công ty đại chúng có thể chuyển đổi trở lại thành công ty cổ phần thông thường bằng cách giảm số lượng cổ đông xuống dưới 100 người và thực hiện các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp. Quy trình chuyển đổi bao gồm việc triệu tập đại hội đồng cổ đông để thông qua quyết định chuyển đổi, nộp hồ sơ thay đổi đăng ký doanh nghiệp và công bố thông tin theo quy định.
Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa công ty cổ phần và công ty đại chúng giúp các nhà đầu tư và doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh và phù hợp. Những kiến thức này không chỉ giúp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh mà còn đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Nếu gặp khó khăn trong quá trình tìm hiểu, hãy liên hệ ACC Đồng Nai để được tư vấn trực tiếp và nhanh nhất.
