Quyền khởi kiện của chi nhánh công ty là một vấn đề quan trọng trong pháp luật doanh nghiệp. Mặc dù chi nhánh không phải là một pháp nhân độc lập, nhưng trong một số trường hợp, chi nhánh vẫn có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Điều này giúp tăng cường hiệu quả hoạt động và bảo vệ lợi ích của công ty mẹ. ACC Đồng Nai, với đội ngũ chuyên gia pháp lý giàu kinh nghiệm, luôn hỗ trợ các doanh nghiệp và chi nhánh hiểu rõ và thực thi quyền khởi kiện một cách hợp pháp và hiệu quả.

1. Chi nhánh công ty là gì?
Chi nhánh công ty là một đơn vị phụ thuộc của công ty mẹ, có nhiệm vụ thực hiện một phần hoặc toàn bộ chức năng của công ty mẹ, như hoạt động sản xuất, cung cấp dịch vụ, phân phối hàng hóa, hoặc đại diện pháp lý tại các địa phương khác nhau. Các chi nhánh không có tư cách pháp nhân độc lập và tất cả các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ hoạt động của chi nhánh đều thuộc về công ty mẹ. Mặc dù vậy, chi nhánh có thể thực hiện giao dịch, ký hợp đồng và giải quyết các tranh chấp liên quan đến hoạt động của mình, nhưng mọi hoạt động đều phải tuân thủ sự chỉ đạo và quản lý của công ty mẹ.
2. Quyền khởi kiện của chi nhánh công ty được quy định như thế nào?
Bộ luật Dân sự 2005 (Điều 92)
Điều 92 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định rằng chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của công ty mẹ và không có tư cách pháp nhân độc lập. Cụ thể:
- Chi nhánh: Là đơn vị phụ thuộc thực hiện một phần hoặc toàn bộ chức năng của công ty mẹ, bao gồm cả việc ký kết hợp đồng và thực hiện các giao dịch dân sự.
Vì vậy, chi nhánh không thể tự thực hiện các quyền và nghĩa vụ dân sự độc lập, mà tất cả các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ các giao dịch của chi nhánh đều thuộc về công ty mẹ.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (Điều 161)
Theo Điều 161 của Bộ luật Tố tụng dân sự, cá nhân, cơ quan hoặc tổ chức có quyền khởi kiện vụ án tại tòa án có thẩm quyền để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tuy nhiên, chi nhánh công ty không có tư cách pháp nhân độc lập, do đó, chi nhánh phải thực hiện quyền khởi kiện thông qua người đại diện hợp pháp của công ty mẹ.
Nghị Quyết số 05/2012/NQ – HĐTP
Nghị Quyết này hướng dẫn về thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ thẩm, đặc biệt là trường hợp chi nhánh của pháp nhân tham gia khởi kiện. Cụ thể: Trong đơn khởi kiện của chi nhánh, các thông tin cần ghi rõ bao gồm:
- Tên và địa chỉ của công ty mẹ (pháp nhân).
- Tên và chức vụ của người đứng đầu chi nhánh.
- Văn bản ủy quyền của pháp nhân cho người đứng đầu chi nhánh thực hiện khởi kiện.
3. Chi nhánh có quyền khởi kiện không?
Trường hợp chi nhánh được phép khởi kiện
Chi nhánh có thể khởi kiện trong các trường hợp khi tranh chấp phát sinh từ các giao dịch mà chi nhánh thực hiện. Ví dụ:
- Tranh chấp hợp đồng: Khi chi nhánh ký kết hợp đồng với bên thứ ba và có tranh chấp về việc thực hiện hợp đồng.
- Tranh chấp về sở hữu tài sản: Khi chi nhánh có quyền sở hữu hoặc sử dụng tài sản và xảy ra tranh chấp liên quan đến tài sản đó.
- Tranh chấp lao động: Khi chi nhánh là bên ký hợp đồng lao động với nhân viên và xảy ra tranh chấp lao động.
Trong những trường hợp này, chi nhánh có thể khởi kiện tại tòa án nếu có sự ủy quyền hợp pháp từ công ty mẹ.
Trường hợp chi nhánh không thể khởi kiện
Chi nhánh không thể khởi kiện trong những trường hợp sau:
- Không có sự ủy quyền hợp pháp từ công ty mẹ: Nếu không có văn bản ủy quyền rõ ràng từ người đại diện pháp luật của công ty mẹ.
- Tranh chấp không thuộc phạm vi hoạt động của chi nhánh: Nếu tranh chấp phát sinh ngoài phạm vi quyền hạn và chức năng mà chi nhánh được giao.
>>>> Xem thêm bài viết: Công ty mẹ được phép ủy quyền cho chi nhánh sử dụng tài khoản không?
4. Quy trình và thủ tục khởi kiện của chi nhánh công ty
Khi một chi nhánh công ty muốn khởi kiện, phải tuân theo một quy trình và thủ tục nhất định để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của quá trình khởi kiện. Dưới đây là các bước chi tiết về quy trình và thủ tục khởi kiện của chi nhánh công ty:

4.1. Điều kiện khởi kiện của chi nhánh
Chi nhánh của công ty có thể khởi kiện trong các trường hợp khi có tranh chấp phát sinh từ giao dịch mà chi nhánh thực hiện. Tuy nhiên, chi nhánh không có tư cách pháp nhân độc lập, nên các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ các giao dịch của chi nhánh đều thuộc về công ty mẹ. Do đó, chi nhánh cần đáp ứng một số điều kiện cơ bản sau:
- Có sự ủy quyền hợp pháp của công ty mẹ: Theo quy định tại Điều 92 Bộ luật Dân sự năm 2005 và Điều 161 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, chi nhánh không có tư cách pháp nhân và chỉ có thể hành động thay mặt công ty mẹ nếu được người đại diện pháp luật của công ty mẹ ủy quyền. Do đó, một trong những điều kiện tiên quyết để chi nhánh khởi kiện là phải có văn bản ủy quyền hợp pháp từ công ty mẹ.
- Tranh chấp phát sinh từ hoạt động của chi nhánh: Chi nhánh chỉ có thể khởi kiện trong các tranh chấp liên quan đến hoạt động mà chi nhánh thực hiện. Nếu tranh chấp phát sinh từ giao dịch của chi nhánh, chi nhánh có quyền yêu cầu tòa án giải quyết. Các ví dụ điển hình có thể là tranh chấp hợp đồng, tranh chấp về tài sản, hay tranh chấp lao động mà chi nhánh là bên tham gia trực tiếp.
- Các thủ tục pháp lý phải được thực hiện đúng quy định: Khi khởi kiện, chi nhánh phải đảm bảo rằng tất cả các thủ tục pháp lý, bao gồm việc soạn thảo đơn khởi kiện, gửi hồ sơ đúng hạn và tuân thủ các quy định về thủ tục tố tụng, đều được thực hiện đúng.
4.2. Các bước thực hiện thủ tục khởi kiện tại tòa án
- Nộp đơn khởi kiện và các tài liệu liên quan: Sau khi hoàn thành đơn khởi kiện và chuẩn bị các tài liệu cần thiết, chi nhánh cần nộp đơn và hồ sơ khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền. Đơn khởi kiện phải được ký tên bởi người đứng đầu chi nhánh và đóng dấu của công ty mẹ hoặc chi nhánh.
- Tòa án tiếp nhận và thụ lý vụ án: Tòa án sẽ xem xét hồ sơ khởi kiện và quyết định có thụ lý vụ án hay không. Nếu đơn khởi kiện hợp lệ và đầy đủ, tòa án sẽ thông báo thụ lý vụ án và tiến hành các bước tiếp theo trong quá trình xét xử.
- Thực hiện các thủ tục tố tụng tiếp theo: Sau khi vụ án được thụ lý, chi nhánh sẽ phải tham gia vào các thủ tục tố tụng như hòa giải, xét xử sơ thẩm, phúc thẩm (nếu có) và thi hành án (nếu có quyết định có hiệu lực).
4.3. Vai trò của người đại diện pháp luật trong thủ tục khởi kiện
Mặc dù người đứng đầu chi nhánh có thể là người trực tiếp ký và nộp đơn khởi kiện, nhưng vai trò của người đại diện pháp luật của công ty mẹ rất quan trọng trong toàn bộ quá trình này. Cụ thể:
- Ủy quyền cho người đứng đầu chi nhánh: Người đại diện pháp luật của công ty mẹ (thường là Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của công ty) phải cấp văn bản ủy quyền cho người đứng đầu chi nhánh để thực hiện quyền khởi kiện. Văn bản này cần phải được lập đầy đủ, hợp pháp và xác nhận rõ ràng quyền đại diện của người đứng đầu chi nhánh trong việc khởi kiện.
- Giám sát và đảm bảo tính hợp pháp của thủ tục khởi kiện: Mặc dù chi nhánh có quyền khởi kiện, nhưng tất cả các hoạt động liên quan đến vụ kiện, bao gồm việc chuẩn bị hồ sơ, giao dịch với tòa án, và theo dõi tiến trình xét xử, đều phải được người đại diện pháp luật của công ty mẹ giám sát và đảm bảo tính hợp pháp. Người đại diện pháp luật của công ty mẹ phải đảm bảo rằng chi nhánh thực hiện đúng theo các quy định pháp luật và không vượt quá phạm vi quyền hạn của mình.
- Lập kế hoạch và chỉ đạo trong quá trình kiện tụng: Người đại diện pháp luật của công ty mẹ cũng có vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định chiến lược trong quá trình kiện tụng, từ việc lựa chọn tòa án có thẩm quyền cho đến việc quyết định có tiếp tục theo đuổi vụ kiện hay không.
5. Các vấn đề cần lưu ý khi chi nhánh khởi kiện
Đảm bảo tính hợp pháp trong đơn khởi kiện: Các yếu tố cần đảm bảo trong đơn khởi kiện của chi nhánh:
- Ghi đúng tên và địa chỉ của công ty mẹ, không chỉ là tên và địa chỉ của chi nhánh.
- Có văn bản ủy quyền hợp pháp từ công ty mẹ xác nhận quyền khởi kiện của người đứng đầu chi nhánh.
- Thông tin đầy đủ về tranh chấp: Phải ghi rõ ràng về nội dung tranh chấp và yêu cầu pháp lý.
Các thẩm quyền và quyền lợi liên quan: Chi nhánh phải yêu cầu công ty mẹ cấp ủy quyền để thực hiện quyền khởi kiện, và người đứng đầu chi nhánh phải đảm bảo các thủ tục pháp lý đúng đắn khi tiến hành khởi kiện.
>>>> Xem thêm bài viết: Phân biệt chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc
6. Dịch vụ tư vấn thủ tục khởi kiện của chi nhánh công ty tại ACC Đồng Nai
6.1. Điểm nổi bật của dịch vụ tư vấn thủ tục khởi kiện của chi nhánh công ty tại ACC Đồng Nai
ACC Đồng Nai cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp cho các chi nhánh công ty trong việc khởi kiện, bao gồm:
- Tư vấn về quyền và nghĩa vụ của chi nhánh khi khởi kiện.
- Hướng dẫn chi nhánh chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, bao gồm các văn bản ủy quyền và giấy tờ pháp lý cần thiết.
- Đảm bảo rằng chi nhánh tuân thủ đúng các quy định của pháp luật trong suốt quá trình khởi kiện.
6.2. Quy trình thực hiện dịch vụ tư vấn thủ tục khởi kiện của chi nhánh công ty tại ACC Đồng Nai
- Bước 1: Tư vấn pháp lý về quyền khởi kiện của chi nhánh công ty.
- Bước 2: Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, bao gồm văn bản ủy quyền và các tài liệu liên quan.
- Bước 3: Soạn thảo đơn khởi kiện và theo dõi quá trình thụ lý tại tòa án.
- Bước 4: Hỗ trợ chi nhánh trong việc giải quyết vụ kiện và đảm bảo tính hợp pháp của các thủ tục pháp lý.
7. Câu hỏi thường gặp
Chi nhánh có thể khởi kiện các vụ tranh chấp không?
Có, nhưng chi nhánh chỉ có thể khởi kiện khi có sự ủy quyền hợp pháp từ công ty mẹ và tranh chấp phát sinh từ giao dịch mà chi nhánh thực hiện.
Chi nhánh có thể khởi kiện thay mặt công ty mẹ không?
Đúng, chi nhánh có thể khởi kiện thay mặt công ty mẹ nếu được công ty mẹ ủy quyền hợp pháp.
Chi nhánh cần những giấy tờ gì để khởi kiện?
Chi nhánh cần có văn bản ủy quyền hợp pháp từ công ty mẹ, đơn khởi kiện và các tài liệu liên quan đến vụ án.
Quyền khởi kiện của chi nhánh công ty không chỉ bảo vệ quyền lợi của chi nhánh mà còn giúp duy trì sự công bằng và minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Với sự hỗ trợ từ ACC Đồng Nai, các doanh nghiệp có thể yên tâm về các vấn đề pháp lý, đảm bảo tuân thủ luật pháp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách tối đa.
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN