Tìm hiểu về sông Đồng Nai

Sông Đồng Nai một con dòng nước hùng vĩ, mạnh mẽ, là nguồn sống quan trọng và đóng vai trò quyết định trong cuộc sống và phát triển kinh tế của vùng đất hữu tình. Nhắc đến Sông Đồng Nai, chúng ta không chỉ nhớ về một con sông hấp dẫn, mà còn mở ra nhiều câu hỏi về nơi đây, nơi mà dòng nước xanh biếc chảy qua.

Nội dung chính

1. Sông Đồng Nai ở đâu?

Sông Đồng Nai là con sông nội địa dài nhất Việt Nam, lớn thứ nhì Nam Bộ về lưu vực, chỉ sau sông Cửu Long. Sông Đồng Nai chảy qua các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Phước, Đồng Nai, Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh với chiều dài 586 km (364 dặm) và lưu vực 38.600 km² (14.910 mi²).

Theo sách cổ Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức thì sông còn có tên là “sông Phước Long” vì gọi tên theo phủ Phước Long cũ.

2. Đặc điểm của sông Đồng Nai

Sông Đồng Nai là dòng sông uốn lượn quanh co, chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam ở phần thượng lưu và Đông Bắc – Tây Nam ở phần trung lưu và hạ lưu.

Sông Đồng Nai có tới 253 nhánh sông suối phụ lưu có chiều dài lớn hơn 10 km, tạo nên một hệ thống sông ngòi phong phú và đa dạng.

Sông Đồng Nai có tổng lượng dòng chảy đạt tới 31 tỷ m3, diện tích lưu vực sông lên đến 40 nghìn km2 với lưu lượng bình quân đạt 982 m3/s. Sông là nguồn cung cấp nước chủ yếu cho thành phố Biên Hòa và khu vực thành phố Hồ Chí Minh.

Sông Đồng Nai có tiềm năng thủy điện lớn, đã có hơn 10 công trình thủy điện được vận hành trên sông và 2 dự án thủy điện sẽ sớm được triển khai. Các công trình thủy điện trên sông Đồng Nai góp phần cung cấp điện cho khu vực Nam Bộ và bảo vệ môi trường.

Sông Đồng Nai cũng là nơi có nhiều cảng sông lớn, giúp cho nền kinh tế phát triển. Sông cũng là địa danh lịch sử, văn hóa và du lịch của Nam Bộ, có nhiều cù lao xinh đẹp, rừng ngập mặn và khu bảo tồn thiên nhiên.

3. Dòng chảy

Dòng chính

Sông Đồng Nai là một con sông dài 437 km và có lưu vực rộng 38.600 km². Nó chảy qua các tỉnh và thành phố như Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Phước, Đồng Nai, Bình Dương, và Thành phố Hồ Chí Minh, trước khi đổ vào biển Đông tại khu vực huyện Cần Giờ.

Người ta thường gọi phần đầu của sông Đồng Nai là sông Đa Dâng, bắt nguồn từ cao nguyên Lâm Viên. Sông chảy qua các dãy núi với hướng Đông Bắc – Tây Nam và sau đó đổ ra bình nguyên ở Tà Lài, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai. Trên đường chảy, sông là biên giới tự nhiên giữa nhiều tỉnh như Đắk Nông và Lâm Đồng, Cát Tiên và Bù Đăng, Tân Phú và Đạ Tẻh.

Khi gặp sông Bé, sông Đồng Nai trở thành biên giới tự nhiên giữa Đồng Nai (Vĩnh Cửu) và Bình Dương (Tân Uyên). Tại phường Uyên Hưng, thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, sông Đồng Nai chảy theo hướng Bắc – Nam và ôm lấy cù lao Tân Uyên và Cù Lao Phố. Cù Lao Phố trên sông Đồng Nai từng là nơi sầm uất của cộng đồng người Minh Hương vào thời kỳ cổ đại.

Sông Đồng Nai tiếp tục chảy qua thành phố Biên Hòa, rồi dọc theo ranh giới giữa Đồng Nai (Long Thành, Nhơn Trạch) và Thành phố Hồ Chí Minh (Thủ Đức, Quận 7, Nhà Bè, Cần Giờ), cũng như giữa Bà Rịa – Vũng Tàu (Phú Mỹ) và Thành phố Hồ Chí Minh (Cần Giờ).

Phía dưới hạ lưu, sông Đồng Nai chia thành sông Nhà Bè từ chỗ hợp lưu với sông Sài Gòn đến chỗ phân lưu thành Soài Rạp và Lòng Tàu. Trong sách cổ, sông này được gọi là “Phước Bình”.

Phụ lưu

Sông Đồng Nai có tới 253 nhánh sông suối phụ lưu có chiều dài lớn hơn 10 km, tạo nên một hệ thống sông ngòi phong phú và đa dạng.

Các phụ lưu chính của sông Đồng Nai gồm sông Đa Nhim, sông Bé, sông La Ngà, sông Sài Gòn, sông Đa Hoai và sông Vàm Cỏ.

Các phụ lưu của sông Đồng Nai góp phần cung cấp nước, thủy điện, thủy lợi, giao thông, du lịch và bảo vệ môi trường cho khu vực Nam Bộ.

Phân lưu

Sông Đồng Nai có hai phân lưu chính là sông Soài Rạp và sông Lòng Tàu, tạo nên cửa sông Nhà Bè.

Sông Soài Rạp chảy theo hướng Tây Nam, đổ ra biển Đông tại vịnh Gành Rái, Cần Giờ.

Sông Lòng Tàu chảy theo hướng Đông Nam, đổ ra biển Đông tại vịnh Cần Giờ.

Các phân lưu của sông Đồng Nai là nơi có nhiều cảng biển, cảng sông và khu công nghiệp lớn, góp phần phát triển kinh tế của khu vực.

4. Các công trình thủy điện và thủy lợi trên sông Đồng Nai

Sông Đồng Nai có tiềm năng thủy điện lớn, đã có hơn 10 công trình thủy điện được vận hành trên sông và 2 dự án thủy điện sẽ sớm được triển khai.

Các công trình thủy điện trên sông Đồng Nai bao gồm:

Trên dòng chính sông Đồng Nai: Thủy điện Trị An, Đồng Nai 2, Đồng Nai 3, Đồng Nai 4, Đồng Nai 5, Đồng Nai 6 và 6A.
Trên sông Bé: Thủy điện Thác Mơ, thủy điện Cần Đơn.
Trên sông Sài Gòn: Hồ Dầu Tiếng.
Trên sông Đa Nhim: Thủy điện Đa Nhim, công suất 160 MW.
Trên sông La Ngà: Thủy điện Hàm Thuận – Đa Mi, tổng công suất gần 500 MW.
Trên sông Đa Dâng: Thủy điện Đại Ninh, công suất thiết kế 300 MW.

Các công trình thủy điện trên sông Đồng Nai góp phần cung cấp điện cho khu vực Nam Bộ và bảo vệ môi trường.

Các công trình thủy lợi trên sông Đồng Nai bao gồm:

Hồ Trị An: là hồ nước nhân tạo lớn nhất miền Nam, cung cấp nước cho nhà máy thủy điện Trị An và các khu vực lân cận.
Hồ Dầu Tiếng: là hồ nước nhân tạo lớn thứ hai miền Nam, cung cấp nước cho các khu vực nông nghiệp và công nghiệp của Bình Dương, Tây Ninh và Thành phố Hồ Chí Minh.
Hồ Đại Ninh: là hồ nước nhân tạo lớn thứ ba miền Nam, cung cấp nước cho nhà máy thủy điện Đại Ninh và các khu vực lân cận.

5. Bản đồ sông Đồng Nai

6. Các công trình giao trình giao thông trên sông Đồng Nai

Sông Đa Dung: Sông Đa Dung là một trong những con sông quan trọng của khu vực Tây Nguyên, bắt nguồn từ cao nguyên Lâm Đồng, chảy qua các tỉnh Đắk Nông và Bình Phước trước khi hợp lưu với các nhánh sông khác. Sông không chỉ đóng vai trò cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và thủy điện mà còn là tuyến giao thông quan trọng.

Các công trình giao thông và thủy điện trên sông Đa Dung

Cầu Đa Dâng: Là cây cầu bê tông cốt thép trên quốc lộ 28, nối liền hai tỉnh Đắk Nông và Bình Phước. Cầu có chiều dài 1.000 m, rộng 12 m, với 4 làn xe chạy, giúp kết nối giao thông giữa Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ.
Thủy điện Đại Ninh: Là công trình thủy điện lớn nhất trên sông Đa Dung, với công suất thiết kế 300 MW. Nhà máy thủy điện Đại Ninh được khởi công xây dựng vào năm 2006 và hoàn thành vào năm 2011, cung cấp điện cho khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Hồ Đại Ninh: Là hồ nước nhân tạo lớn thứ ba miền Nam, được hình thành để phục vụ thủy điện Đại Ninh và điều tiết nước cho vùng lân cận. Hồ có diện tích mặt nước 3.400 ha, dung tích 760 triệu m³ và chiều sâu trung bình 22 m, đóng vai trò quan trọng trong điều hòa khí hậu và phát triển du lịch sinh thái.
Các bến phà và giao thông đường thủy: Trên sông Đa Dung có một số bến phà phục vụ người dân di chuyển và vận chuyển hàng hóa. Hệ thống giao thông thủy cũng góp phần vào việc lưu thông nông sản và vật liệu xây dựng giữa các tỉnh.

Sông Đa Nhim: Sông Đa Nhim là một con sông lớn tại khu vực Nam Tây Nguyên, bắt nguồn từ dãy núi Lang Biang (Lâm Đồng) và chảy qua nhiều địa hình đồi núi trước khi hợp vào hệ thống sông Đồng Nai. Sông Đa Nhim có vai trò quan trọng trong cung cấp nước, phát triển thủy điện và giao thông khu vực.

Các công trình giao thông và thủy điện trên sông Đa Nhim

Cầu Đa Nhim: Là cây cầu bê tông cốt thép trên quốc lộ 27, kết nối hai tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông. Cầu có chiều dài 1.200 m, rộng 12 m, với 4 làn xe chạy, giúp lưu thông giữa khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ thuận lợi hơn.
Thủy điện Đa Nhim: Đây là một trong những nhà máy thủy điện lâu đời nhất Việt Nam, được xây dựng với sự hỗ trợ của Liên Xô từ năm 1962 đến 1964. Nhà máy có công suất 160 MW, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện cho khu vực miền Nam.
Hồ Đa Nhim: Được hình thành từ đập thủy điện Đa Nhim, hồ có diện tích mặt nước 1.500 ha, dung tích 150 triệu m³ và độ sâu trung bình 10 m. Đây không chỉ là nguồn cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt mà còn là điểm đến du lịch nổi tiếng của Lâm Đồng.
Tuyến đường sắt Thống Nhất và các bến cảng: Mặc dù không có cảng biển lớn, nhưng khu vực hạ lưu sông Đa Nhim gần sông Đồng Nai có một số bến tàu nhỏ phục vụ vận tải hàng hóa. Ngoài ra, tuyến đường sắt Thống Nhất cũng giúp kết nối khu vực này với các trung tâm kinh tế lớn.

7. Tiềm năng của sông Đồng Nai

Sông Đồng Nai không chỉ là dòng sông lớn nhất miền Đông Nam Bộ mà còn có tiềm năng to lớn trên nhiều phương diện như kinh tế, giao thông, thủy điện, du lịch và môi trường. Dưới đây là những tiềm năng chính của sông Đồng Nai:

Tiềm năng về kinh tế và nông nghiệp:

Cung cấp nước tưới tiêu: Sông Đồng Nai đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước tưới cho hàng trăm nghìn hecta đất nông nghiệp tại các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Long An và TP.HCM.
Nuôi trồng thủy sản: Với hệ sinh thái đa dạng, sông Đồng Nai là nơi phát triển nghề nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là các loại cá nước ngọt như cá lăng, cá tra, cá rô phi…
Cung cấp nước sinh hoạt: Đây là nguồn nước chính cho hàng triệu người dân tại TP.HCM và các tỉnh lân cận.

Tiềm năng về giao thông và vận tải thủy:

Sông Đồng Nai có chiều dài hơn 586km, chảy qua nhiều tỉnh thành, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông đường thủy.
Đây là tuyến đường thủy quan trọng, giúp vận chuyển hàng hóa như nông sản, vật liệu xây dựng, hàng công nghiệp giữa Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM và các khu vực lân cận.

Tiềm năng về thủy điện:

Hệ thống sông Đồng Nai có nhiều đập thủy điện lớn như: Thủy điện Trị An, Thủy điện Đồng Nai 3, Đồng Nai 4…
Các nhà máy thủy điện này không chỉ cung cấp điện cho khu vực mà còn góp phần điều tiết lũ và cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp.

Tiềm năng về du lịch sinh thái:

Hồ Trị An: Một điểm du lịch nổi tiếng, hấp dẫn với cảnh quan thiên nhiên đẹp, phù hợp cho các hoạt động nghỉ dưỡng, cắm trại, câu cá…
Vườn quốc gia Cát Tiên: Khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng, là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm, thu hút nhiều du khách yêu thích du lịch sinh thái.
Làng bè La Ngà: Một điểm đến thú vị, mang lại trải nghiệm về đời sống người dân nuôi cá bè trên sông.

Tiềm năng về bảo tồn và phát triển bền vững:

Sông Đồng Nai là hệ sinh thái quan trọng, góp phần điều hòa khí hậu, bảo vệ đa dạng sinh học và giữ gìn môi trường.
Tuy nhiên, sông Đồng Nai đang chịu nhiều áp lực từ ô nhiễm môi trường, khai thác cát trái phép và đô thị hóa. Do đó, việc bảo vệ và phát triển bền vững dòng sông này là một nhiệm vụ quan trọng.

8. Các dự án nổi bật tại sông Đồng Nai

Aqua City:

Chủ đầu tư: Tập đoàn Novaland.
Quy mô: Khoảng 1.000 ha.
Vị trí: Xã Long Hưng, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Giới thiệu: Aqua City là khu đô thị sinh thái thông minh, tích hợp nhiều tiện ích hiện đại như trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện và khu vui chơi giải trí.

Izumi City:

Chủ đầu tư: Tập đoàn Nam Long.
Quy mô: Khoảng 170 ha.
Vị trí: Xã Long Hưng, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Giới thiệu: Izumi City được phát triển theo mô hình đô thị tích hợp, cung cấp môi trường sống hiện đại với các tiện ích đa dạng như công viên, khu thể thao và trung tâm mua sắm.

SwanBay:

Chủ đầu tư: Tập đoàn SwanCity.
Quy mô: Khoảng 200 ha.
Vị trí: Xã Đại Phước, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Giới thiệu: SwanBay là khu đô thị du lịch sinh thái nằm trên đảo Đại Phước, được bao quanh bởi sông Đồng Nai, mang đến không gian sống xanh và các tiện ích cao cấp như sân golf, bến du thuyền và khu nghỉ dưỡng. Khu đô thị Hiệp Hòa:

Chủ đầu tư: Liên danh Sun Group.Kinh tế Việt Nam
Quy mô: Gần 293 ha.Kinh tế Việt Nam
Vị trí: Phường Hiệp Hòa, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Giới thiệu: Dự án có tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 72.000 tỷ đồng, nhằm phát triển khu đô thị hiện đại với đầy đủ tiện ích, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của khu vực cù lao Phố. Người Quan Sát

Khu đô thị Long Hưng:

Chủ đầu tư: Liên doanh DonaCoop.
Quy mô: Khoảng 227 ha.
Vị trí: Xã Long Hưng, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Giới thiệu: Khu đô thị Long Hưng được thiết kế theo phong cách sinh thái, kết hợp giữa không gian sống hiện đại và thiên nhiên, với các tiện ích như trường học, bệnh viện và khu thương mại.

Angel Island:

Chủ đầu tư: Công ty CP Phát triển Địa ốc Sông Tiên.
Quy mô: Khoảng 204,7 ha.
Vị trí: Xã Đại Phước, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Giới thiệu: Angel Island là khu đô thị đảo với thiết kế hiện đại, tích hợp nhiều tiện ích cao cấp như bến du thuyền, khu vui chơi giải trí và hệ thống giáo dục quốc tế.