Thuế gián thu và thuế trực thu là hai hình thức thuế cơ bản trong hệ thống thuế của một quốc gia. Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của cá nhân, tổ chức, trong khi thuế gián thu là thuế đánh gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng phải chi trả. Sự phân biệt này giúp nhà nước điều tiết kinh tế và đảm bảo nguồn thu ngân sách phù hợp với từng đối tượng. Bài viết này ACC Đồng Nai sẽ giúp quý khách hiểu rõ hơn về Thuế gián thu và thuế trực thu là gì?
1. Thuế gián thu và thuế trực thu là gì?
Thuế trực thu là loại thuế mà Nhà nước thu trực tiếp từ thu nhập của cá nhân hoặc tổ chức, nghĩa là người nộp thuế trực tiếp trích một phần thu nhập của mình để nộp vào ngân sách nhà nước. Ngược lại, thuế gián thu được thu thông qua giá cả hàng hóa hoặc dịch vụ, trong đó người sản xuất hoặc kinh doanh chịu trách nhiệm nộp thuế nhưng thực chất người tiêu dùng là đối tượng gánh chịu khoản thuế này khi mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ.
2. Thuế trực thu gồm những loại thuế nào?
Theo quy định tại Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 và Điều 2 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2013), thuế trực thu là loại thuế mà người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế. Điều này có nghĩa là cá nhân hoặc tổ chức phải nộp thuế trực tiếp cho cơ quan thuế và không thể chuyển nghĩa vụ thuế cho người khác.
Cụ thể, đối với thuế thu nhập cá nhân, cá nhân cư trú tại Việt Nam có thu nhập chịu thuế cả trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam, hoặc cá nhân không cư trú nhưng có thu nhập phát sinh tại Việt Nam, phải trực tiếp nộp thuế từ thu nhập của mình. Tương tự, đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, các tổ chức kinh doanh có thu nhập chịu thuế, bao gồm doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp nước ngoài, hợp tác xã, và các tổ chức khác, đều phải nộp thuế từ chính thu nhập phát sinh trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam.
Như vậy, các loại thuế như thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp là ví dụ điển hình của thuế trực thu, bởi người nộp thuế chính là người chịu trách nhiệm về số thuế phải đóng từ thu nhập của mình.
Xem thêm: Dịch Vụ Quyết Toán Thuế tại Đồng Nai
3. Thuế trực thu gồm những loại thuế nào?
Thuế gián thu là loại thuế được cộng vào giá hàng hóa hoặc dịch vụ, nhằm đánh vào tiêu dùng, trong đó người nộp thuế không phải là người chịu thuế trực tiếp. Điều này có nghĩa là thuế được thu gián tiếp thông qua người sản xuất, kinh doanh, nhưng cuối cùng chi phí thuế sẽ được chuyển sang cho người tiêu dùng.
Hiện nay, các loại thuế được xem là thuế gián thu bao gồm:
- Thuế giá trị gia tăng: Theo quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2008, thuế này áp dụng với hàng hóa và dịch vụ trong toàn bộ quá trình từ sản xuất, phân phối đến tiêu dùng.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt: Được quy định tại Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008, áp dụng với các mặt hàng, dịch vụ đặc biệt như rượu, bia, thuốc lá, xe hơi, và các dịch vụ giải trí cao cấp.
- Thuế xuất nhập khẩu: Theo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2016, đây là loại thuế áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu nhằm điều tiết thương mại quốc tế.
- Thuế bảo vệ môi trường: Theo Luật Thuế bảo vệ môi trường năm 2010, thuế này áp dụng với các sản phẩm gây tác động tiêu cực đến môi trường như xăng dầu, than, túi nilon.
- Thuế tài nguyên: Được quy định tại Luật Thuế tài nguyên năm 2009, thuế này áp dụng đối với việc khai thác tài nguyên thiên nhiên như khoáng sản, nước, rừng.
Như vậy, thuế gián thu đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết tiêu dùng, bảo vệ môi trường, và tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ.
Xem thêm: Hướng dẫn cách đăng ký mã số thuế online
4. Câu hỏi thường gặp
Thuế gián thu và thuế trực thu là hai loại thuế hoàn toàn khác nhau và không có điểm chung nào?
Không, thuế gián thu và thuế trực thu đều là các loại thuế được Nhà nước áp dụng để thu ngân sách, nhưng chúng có những đặc điểm và cách thức thu khác nhau. Cả hai loại thuế này đều đóng góp vào nguồn thu của ngân sách nhà nước.
Thuế gián thu là loại thuế được đánh trực tiếp vào thu nhập của cá nhân hoặc doanh nghiệp?
Không, thuế gián thu là loại thuế được gián tiếp đánh vào người tiêu dùng thông qua việc cộng vào giá cả hàng hóa, dịch vụ. Người bán hàng sẽ thu thuế này thay mặt cho Nhà nước và nộp vào ngân sách.
Thuế trực thu luôn cao hơn thuế gián thu?
Không, mức thuế trực thu và thuế gián thu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại hàng hóa, dịch vụ, chính sách thuế của từng quốc gia và thời điểm. Không có quy định chung nào cho thấy loại thuế nào sẽ luôn cao hơn.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Thuế gián thu và thuế trực thu là gì? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
