Việc bán doanh nghiệp tư nhân là một quá trình pháp lý phức tạp, yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định hiện hành. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh, bài viết này của ACC Đồng Nai sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật liên quan đến việc bán doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam.
1. Doanh nghiệp tư nhân
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp tư nhân.
2. Có thể bán doanh nghiệp tư nhân không?
Căn cứ Điều 192 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về bán doanh nghiệp tư nhân như sau:
- Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp tư nhân của mình cho cá nhân, tổ chức khác.
- Sau khi bán doanh nghiệp tư nhân, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp tư nhân phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua và chủ nợ của doanh nghiệp tư nhân có thỏa thuận khác.
- Chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua doanh nghiệp tư nhân phải tuân thủ quy định của pháp luật về lao động.
- Người mua doanh nghiệp tư nhân phải đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân theo quy định của Luật này.
Như vậy, chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp tư nhân của mình cho cá nhân hay tổ chức khác. Sau khi bán, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản phát sinh trước khi bán trừ khi hai bên có thỏa thuận khác.
3. Hậu quả pháp lý sau khi bán doanh nghiệp tư nhân
- Thay đổi chủ sở hữu của doanh nghiệp tư nhân (chuyển từ người bán sang người mua);
- Người bán vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp có thỏa thuận khác với người mua và chủ nợ của doanh nghiệp.
4. Hồ sơ thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân khi mua bán doanh nghiệp tư nhân năm 2024?
Hồ sơ thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân sau khi thực hiện giao dịch mua bán doanh nghiệp tư nhân sẽ bao gồm những giấy tờ sau:
- Thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp có chữ ký của người bán và người mua doanh nghiệp tư nhân theo Mẫu II-3 Tải về tại Phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT.
- Bản sao giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với người mua doanh nghiệp tư nhân;
- Hợp đồng mua bán hoặc các giấy tờ chứng minh hoàn tất việc mua bán.
5. Thủ tục bán doanh nghiệp tư nhân
Thứ nhất, đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân
Sau khi tiến hành việc mua bán, căn cứ quy định tại Khoản 4 Điều 192 Luật Doanh nghiệp 2020, người mua doanh nghiệp tư nhân phải đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân.
Theo quy định tại Điều 54 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, thủ tục đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân được tiến hành như sau:
- Thời hạn nộp hồ sơ: Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày thay đổi chủ sở hữu.
- Nơi nộp hồ sơ: Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.
- Thời hạn giải quyết: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, Phòng Đăng ký kinh doanh kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mới.
Thứ hai, xây dựng phương án sử dụng lao động
Căn cứ Điều 43 và Điều 44 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi bán doanh nghiệp như sau:
- Trường hợp bán doanh nghiệp tư nhân mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng phương án sử dụng lao động bao gồm các nội dung quy định tại Khoản 1 Điều 44 Bộ luật Lao động 2019;
- Khi xây dựng phương án, người sử dụng lao động phải trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (nếu có);
- Phương án sử dụng lao động phải được thông báo công khai cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày được thông qua;
- Người sử dụng lao động hiện tại và người sử dụng lao động kế tiếp có trách nhiệm thực hiện phương án sử dụng lao động đã được thông qua;
- Người lao động bị thôi việc thì được nhận trợ cấp mất việc làm.
>>>> Xem thêm bài viết: Thủ tục đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân
6. Các câu hỏi thường gặp
Các điều kiện và yêu cầu pháp lý mà bên bán và bên mua cần phải đáp ứng khi thực hiện giao dịch bán doanh nghiệp tư nhân là gì?
- Bên bán: Phải có quyền sở hữu hợp pháp doanh nghiệp, không có tranh chấp về quyền sở hữu, và doanh nghiệp phải được làm sạch nợ nần.
- Bên mua: Phải đảm bảo đủ khả năng tài chính, được phép thực hiện giao dịch theo quy định pháp luật, và thực hiện các nghĩa vụ thuế theo quy định.
Có những hạn chế hoặc cấm đoán nào trong việc bán doanh nghiệp tư nhân mà chủ doanh nghiệp cần lưu ý?
- Doanh nghiệp có nợ nần chưa được thanh toán: Không được chuyển nhượng nếu nợ chưa được giải quyết.
- Tranh chấp pháp lý: Doanh nghiệp không được phép chuyển nhượng nếu đang trong tình trạng tranh chấp hoặc khiếu nại.
- Quy định về ngành nghề kinh doanh: Một số ngành nghề có thể yêu cầu điều kiện đặc biệt về việc chuyển nhượng.
Các nghĩa vụ thuế và tài chính mà bên bán cần thực hiện khi bán doanh nghiệp tư nhân là gì?
- Thuế thu nhập doanh nghiệp: Cần nộp thuế trên lợi nhuận thu được từ việc bán doanh nghiệp.
- Thuế giá trị gia tăng (nếu có): Nếu doanh nghiệp thuộc đối tượng phải chịu thuế giá trị gia tăng.
- Nghĩa vụ tài chính khác: Thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính khác của doanh nghiệp trước khi chuyển nhượng.
Nắm vững các quy định về việc bán doanh nghiệp tư nhân không chỉ giúp bạn thực hiện giao dịch một cách hợp pháp mà còn bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích để bạn có thể thực hiện việc bán doanh nghiệp hiệu quả và đúng quy định. Nếu gặp khó khăn trong quá trình tìm hiểu, hãy liên hệ ACC Đồng Nai để được tư vấn trực tiếp và nhanh nhất.