Kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ là hai hình thức kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, mỗi loại hình có những đặc điểm và yêu cầu pháp lý riêng biệt. Trong khi hộ gia đình phù hợp với quy mô nhỏ, thủ tục đơn giản và quản lý dễ dàng, doanh nghiệp nhỏ có tư cách pháp nhân và có thể mở rộng hoạt động hơn. Bài viết này ACC Đồng Naisẽ giúp quý khách Phân biệt kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ.
Phân biệt kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ
Kinh doanh hộ gia đình là hình thức kinh doanh nhỏ lẻ mà hầu như ở bất kì nơi đâu cũng có. Hình thức này phù hợp cho các cá nhân muốn kinh doanh mà không cần phải bỏ nhiều vốn, hoạt động với quy mô nhỏ.
2. Doanh nghiệp nhỏ là gì?
Theo quy định tại Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP, tiêu chí để xác định các loại hình doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa được quy định dựa trên lĩnh vực hoạt động, số lượng lao động, tổng doanh thu và nguồn vốn hàng năm của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp nhỏ trong các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng sử dụng không quá 100 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội và có tổng doanh thu năm không vượt quá 50 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không vượt quá 20 tỷ đồng, đồng thời không thuộc tiêu chí của doanh nghiệp siêu nhỏ. Trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ, doanh nghiệp nhỏ sử dụng tối đa 50 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội, với tổng doanh thu không quá 100 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không vượt quá 50 tỷ đồng.
3. Phân biệt kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ
Phân biệt hộ kinh doanh với doanh nghiệp nhỏ qua các tiêu chí cơ bản
Hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ đều là những mô hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, phù hợp với quy mô kinh doanh vừa và nhỏ. Tuy nhiên, hai mô hình này có những khác biệt đáng kể, được phân biệt dựa trên các tiêu chí sau:
Thủ tục hành chính: Doanh nghiệp nhỏ phải đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư của tỉnh hoặc thành phố nơi đặt trụ sở và cần có con dấu pháp nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp. Trong khi đó, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh đơn giản hơn nhiều, chỉ cần đăng ký tại cấp huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh và không được phép sử dụng con dấu pháp nhân (con dấu tròn).
Sổ sách và chứng từ kế toán: Doanh nghiệp nhỏ phải thực hiện các sổ sách, chứng từ kế toán đúng theo quy định của cơ quan quản lý, tuân thủ chế độ kế toán theo Thông tư 200 của Bộ Tài chính. Hàng tháng hoặc quý, doanh nghiệp phải báo cáo tình hình lao động, nộp các tờ khai thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng, báo cáo sử dụng hóa đơn, cũng như đóng BHXH, BHYT, BHTN và phí công đoàn. Trái lại, hộ kinh doanh không cần thực hiện các công việc kế toán hàng tháng phức tạp mà chỉ cần duy trì chứng từ kế toán gọn nhẹ, đơn giản hơn.
Thuế phí: Doanh nghiệp nhỏ phải thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật, bao gồm thuế môn bài khi mới thành lập, các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, và các loại thuế khác nếu có. Hộ kinh doanh chỉ cần nộp thuế GTGT và thuế TNCN dưới hình thức thuế khoán, cùng với thuế môn bài khi đăng ký kinh doanh.
Tư cách pháp nhân: Doanh nghiệp nhỏ có tư cách pháp nhân, theo đó các thành viên chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi phần vốn đã góp vào doanh nghiệp. Ngược lại, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân, nên chủ hộ phải chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình.
Xuất hóa đơn: Doanh nghiệp nhỏ được phép xuất hóa đơn đỏ (hóa đơn GTGT) như các doanh nghiệp khác. Trong khi đó, hộ kinh doanh không thể xuất hóa đơn đỏ. Nếu cần, chủ hộ phải mua hóa đơn bán hàng trực tiếp từ cơ quan thuế.
Số lượng lao động: Doanh nghiệp nhỏ không giới hạn số lượng lao động, và có thể tuyển dụng tùy vào nhu cầu thực tế. Đối với hộ kinh doanh, số lượng lao động phải duy trì dưới 10 người.
Nhìn chung, dựa vào quy mô kinh doanh và điều kiện thực tế, các chủ thể có thể lựa chọn loại hình kinh doanh phù hợp nhất để đáp ứng mục tiêu và nhu cầu kinh doanh của mình.
Kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ có phải là một?
Không, mặc dù cả hai đều là hình thức kinh doanh, nhưng kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ có những đặc điểm khác biệt rõ ràng. Hộ gia đình thường có quy mô nhỏ hơn, ít thủ tục hành chính hơn, trong khi doanh nghiệp nhỏ có thể có quy mô lớn hơn, tổ chức chặt chẽ hơn và có nhiều thủ tục pháp lý hơn.
Cả hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ đều phải đăng ký kinh doanh?
Có, cả hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ đều phải đăng ký kinh doanh để hoạt động hợp pháp. Tuy nhiên, thủ tục đăng ký và các giấy tờ cần thiết sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại hình kinh doanh và quy mô.
Hy vọng qua bài viết, ACC Đồng Nai đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Phân biệt kinh doanh hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC Đồng Nai nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN